-2012 gündemi
2012 Dünya Gündemi: Seçimler
-2012, dünyanın önde gelen ülkelerinde yeni
yönetimlerin belirleneceği bir yıl olacak.
-BM Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesinden Rusya,
Fransa, ABD ve Çin’de yeni yönetimler şekillenecek.
-Rusya, Fransa ve ABD'de halk, devlet başkanı
seçimleri için sandık başına gidecek.
-Çin'de ise Ekim ayındaki Komünist Parti kongresinde
Bazı ülkelerde 2012 yılındaki seçimler ve bunlara ilişkin bilgiler şöyle:
- Fransa’daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turu Nisan, ikinci turu ise Mayıs ayında yapılacak. Yarışın, Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ile Sosyalist Parti adayı François Hollande arasında geçmesi ve ikinci turda sonuç alınması bekleniyor.
- Çin Komünist Partisi kongresi Ekim ayında toplanacak. Kongrede 2013 yılındaki yönetim kademelerine ilişkin değişmeler bekleniyor.
- ABD’de ise başkanlık seçimi dönemi geldi. Demokrat Partili Başkan Barack Obama göreve ikinci kez talip. Obama ile Cumhuriyetçi Parti adayı 6 Kasım 2012’de seçmenin tercihini görecek.
- Ayrıca, Arap baharının yaşandığı Mısır’da cumhurbaşkanlığı seçiminin Haziran 2012’de yapılması güçlü bir olasılık.
2012’de dünya gündemini oluşturacak bazı seçim süreçleri şöyle:
Rusya:
Devlet başkanlığı seçimi: 4 Mart 2012’de.
Bu seçim başbakanlık görevinde bulunan Vladimir Putin’in devlet başkanlığına dönüşü olacak. Putin, Medvedev’in aday olması isteğine beklendiği gibi “evet’’ demişti. Putin’in yeni döneminde başbakanlık koltuğuna da Medvedev’in oturması güçlü bir olasılık.
Hatırlatma:
Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonraki yeni Rusya’nın ilk devlet başkanı Boris Yeltsin idi. Yeltsin, 1999 sonunda görevinden istifa etti(rildi) ve yerini Vladimir Putin’e bıraktı. Putin, Mart 2000 ve Mart 2004 seçimlerinde iki dönem üst üste devlet başkanı seçildi.
Yasalara göre, Kremlin’in güçlü patronu üçüncü kez başkan olamayacaktı. Putin, 2007 yılında, görev süresinin sonunda başkanlıktan ayrılacağını ve yasaları değiştirmeyeceğini açıkladı.
Putin, bu süreçte, yıllardır tanıdığı Dmitriy Medvedev’i devlet başkanlığına aday gösterdi. Vladimir Putin’in tercihi Rus halkından da destek buldu. Medvedev, 2008 yılında Rusya Federasyonu’nun üçüncü devlet başkanı olarak koltuğa oturdu. Medvedev’in başbakanlık için tercihi ise beklendiği gibi Putin olmuştu.
Kimi yorumculara göre, Rusya’da siyasi güç hala Putin’in elinde. Resmi görevi başbakanlık olmasına karşın fiilen başkanlığa sürdürüyor. Bu yorumculara göre, Putin göreve geldiği 2000 yılından bu yana, yani yaklaşık 12 yıldır iktidarını koruyor.
Rusya’da bir süre önce yapılan yasa değişikliğiyle devlet başkanlığının görev süresi 6 yıla çıkarılmıştı. Devlet başkanlığı için en güçlü aday olan Putin iki dönem daha üst üste aday olabileceğine göre, iktidarda 24 yıla kadar çıkabilecek bir sürecin başında gibi.
Fransa:
Cumhurbaşkanlığı seçimi: İlk tur 22 Nisan, ikinci tur 6 Mayıs ‘ta.
Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy yeniden aday. İktidardaki Halk Hareketi Birliği’nin adayı olan Sarkozy, Mayıs 2007’deki seçimi ikinci turda kazanmıştı.
Sarkozy’nin karşısındaki en güçlü isim Sosyalist Parti adayı François Hollande. Seçimin diğer isimleri ise François Bayrou ve aşırı sağcı Ulusal Cephe’nin adayı Marine Le Pen.
İlk turda gerekli çoğunluğun sağlanamaması durumunda en çok oyu alan iki aday ikinci tura kalacak. Bu turdaki yarışın Sarkozy ile Hollande arasında yaşanması bekleniyor.
Hatırlatma:
Cumhurbaşkanı seçilmeden önce İçişleri Bakanlığı yapan Nicolas Sarkozy, göçmenlik konusunda sert politik tavır almasıyla ünlenmişti.
Türkiye’nin AB üyeliğine karşı çıkan Sarkozy, bu konuda çok iyi anlaştığı Merkel gibi, tam üyelik yerine imtiyazlı ortaklıktan yana. Sarkozy’nin görevinin ilk yıllarında ortaya attığı, Türkiye ve Kuzey Afrika ülkelerini de kapsayan Akdeniz için Birlik senaryosunda umduğunu bulamadı.
Nicolas Sarkozy, Libya’da Kaddafi’nin devrilmesine kadar uzanan operasyon sürecinde etkin rol oynamıştı. Kaddafi’nin oğlu Seyfülislam, Nisan ayında yaptığı açıklamada, "Sarkozy’nin seçim kampanyasını biz finanse ettik’’ iddiasında bulunmuştu.
Sarkozy, cumhurbaşkanlığı görevi sırasında evlenen (üçüncü evliliği) ve baba olan Fransız olma gibi magazinel özelliklere de sahip.
Bu arada, Cumhurbaşkanığı için aday olması beklenen eski IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, hakkındaki taciz iddialarından sonra politik kariyerini bitirmişti.
ABD
Başkanlık seçimi: 6 Kasım 2012’de
Barack Obama, Demokat Parti adayı ve ikinci dönem görev almak için Cumhuriyetçi rakibiyle yarışacak.
Cumhuriyetçilerin başkan adayları henüz belli değil. Ancak, adaylık yarışının Mitt Romney (eski Massachuessetts valisi) ile Rick Perry (eski New Mexico valisi) arasında geçmesi bekleniyor. Diğer aday adayları ise Kongre ve Cumhuriyetçi Parti içinde deneyimli bir isilerden Newt Gingrich, “Çay Partisi Hareketi”nin desteklediği Michele Bachmann ile Utah ve New Mexico’nun eski valileri Jon Huntsman ve Gary Johnson.
Barack Obama, 4 Kasım 2008'deki seçimi kazanarak ABD’nin 44. ve ilk siyahi başkanı seçilmişti. Obama 20 Ocak 2009’da yemin ederek göreve başlamıştı.
Barack Obama, 4 Kasım 2008'deki seçimi kazanarak ABD’nin 44. ve ilk siyahi başkanı seçilmişti. Obama 20 Ocak 2009’da yemin ederek göreve başlamıştı.
Hatırlatma:
Kampanyasını "değişim" sloganı üzerine kuran Obama, görevinin ilk yıllarında ABD'de olduğu kadar dünyada da popülerdi.
Obama daha göreve başladığı ilk yıl Nobel Barış Ödülü'ne değer bulundu. Ancak iktidarının ilk iki yılında siyasi vaatlerini hayata geçirmekte bir hayli zorlandı.
Barack Obama’nın masasında George Bush'dan devraldığı çok kötü ekonomik koşullar vardı. 2008'de ortaya çıkan ekonomik kriz, ABD’nin, 1929 ve sonrasındaki "Büyük Buhran’’dan bu yana yaşadığı en büyük ekonomik krizdi.
Obama’nın iç politikadaki önceliği ise sağlık sistemi reformu idi. Reform, “Sigorta kapsamını genişletip maliyetleri düşürmeyi” amaçlıyordu. Ancak, Cumhuriyetçilerin sert karşı çıkışları karşısında Mart 2010’da kongreden geçebildi.
Sağlık reformu ve ekonomiyi teşvik paketi Obama’ya yönelik muhalefeti güçlendirdi. Muhafazakar kesimin “devletin ekonomide rolünün artması ve aşırı borç tehdidi olarak gördükleri siyasetler’’e yönelik eleştirileri arttı.
Cumhuriyetçiler, Kasım 2010'daki Kongre ara seçimlerinde de Temsilciler Meclisi'nde yeniden çoğunluğu sağladılar. Bu durum Obama’ya “ağır bir darbe” olarak yorumlanıyor. Bu süreç Obama’yı başkanlık seçimlerinde bir hayli zorlayacak gibi.
Çin Halk Cumhuriyeti
Komünist Partisi’nin 18. Kongresi: Ekim 2012’de
Kongrede ülke yönetimindeki liderlerin değişimine ilişkin kararlar alınması bekleniyor. Toplantıda, ülkenin beş yıllık planları ele alınacak, Komünist Parti’nin yeni merkez komitesinin 25 üyesi belirlenecek.
Burada alınacak kararlar doğrultusunda Mart 2013’teki Ulusal Halk Kongresi’nin (yasama meclisi) toplantısında cumhurbaşkanlığı ve başbakanlık görevlerinde değişiklik olması yüksek bir olasılık.
Cumhurbaşkanı Hu Jintao’nun yerini Cumhurbaşkanı Yardımcısı Xi Jinping'e, Başbakan Wen Jiabao’nun ise yerine Başbakan Yardımcısı Li Keqiang’e bırakabilir. Eğer kongreden bu yönde bir karar çıkarsa bunun 2013’ün ilk çeyreğinde gerçekleşmesi de güçlü bir olasılık.
Hatırlatma:
Çin Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Hu Jintao, Mart 2003'te Ulusal Halk Kongresi’nce bu göreve seçildi.
Cumhurbaşkanılığına kadar komuoyunda pek tanınmayan Hu’nun partideki kariyeri 1970 yılında başlamıştı ve 1964'ten beri Komünist Parti'nin sadık bir üyesiydi.
1980'lerde Guizhou ve Tibet'te parti başkanlığı yapan Hu, bu dönemlerde bağımsızlık yanlısı gösterilerin bastırılmasında rol oynadı.
Hu, 1992'de, Komünist Parti'nin karar organı olan Politbüro Daimi Komisyonu'nun en genç üyesi oldu. Bu atama Hu'nun cumhurbaşkanlığı için en önemli adaylardan biri haline gelmesi biçiminde yorumlandı. Bu beklentiler Hu'nun 2002 yılında düzenlenen Komünist Parti kongresinde parti lideri olarak Jiang Zemin'in yerini almasıyla gerçekleşti.
Jiang'ın son derece etkili olan Merkezi Askeri Komisyon'un başkanlığından da 2004 yılında ayrılma kararı, ülkede tüm iktidar unsurlarının devrinin 1949'daki komünist devrimden bu yana ilk kez sorunsuz tamamlandığı şeklinde yorumlandı.
1942 doğumlu Hu Jintao, Pekin Üniversitesi'nde hidroelektrik mühendisliği eğitimi aldı ve bir süre su kaynakları ve enerjiden sorumlu bakanlıkta çalıştı.
Hu, yolsuzluklarla mücadeleyi en önemli önceliklerinden biri olarak ifade ediyor. Hatta iyi ve dürüst yönetim sağlanamazda sosyalizmin kaderinin tehlikeye düşebileceğini belirtiyor.
Ancak Hu, Çin'i 'çıkmaz bir sokağa' sokacağını savunarak kapsamlı batı tarzı siyasi reformlara karşı çıkıyor.
Hu'nun planları arasında sağlık ve eğitim konularında kırsal kesimlere yatırımı artırarak 'uyumlu bir toplum' yaratmak.
Hu Jintao özel yaşamında da dans ve masa tenisinden zevk alan, ihtiyatlı, zeki ve hafızası çok güçlü bir kişi olarak ifade ediliyor.’’
(Alıntı: BBC Türkçe/Ülke rehberi)
2012’de sandık başına gidecekler arasında şu ülkeler de var:
-Mısır:
Cumhurbaşkanlığı seçiminin Haziran 2012’de yapılması bekleniyor.
Mısır’da parlamentonun alt kanadının belirlendiği seçimler aşamalı olarak yapılıyor. İlk turu Müslüman Kardeşler’in Özgürlük ve Adalet Partisi almıştı. İkinci tur 5 Aralık’ta yapıldı. Daha sonra parlamentonun üst kanadı için seçim yapılacak ve süreç Şubat 2012’de tamamlanacak. Seçmenler, daha onra da Cumhurbaşkanını belirlemek için sandık başına gidecekler.
-Meksika: Başkanlık seçimi, 1 Temmuz 2012’de
-Kenya: Başkanlık seçimi, 14 Ağustos 2012’de
-Venezüela: Başkanlık seçimi, 7 Ekim 2012’de
-Tayvan: Başkanlık seçimi, 14 Ocak 2012’de
Öte yandan, Yunanistan (19 Şubat 2012), İran (Mart 2012) ve Güney Kore’de de (Nisan 2012) parlamento seçimlerinin yapılması bekleniyor.
Kaynak:
BBC, Euronews, AA, The Economist, gazete ve dergiler, ülke dosyaları, kişisel arşiv
--/--