-Bedellide ''4. terhis''
-Bedellide “4. tertip terhis”
-Dördüncü kez uygulanan bedelli askerlikten
46 bine yakın yükümlü yararlanacak ve bunların
devlete ödeyeceği para yaklaşık 1,4 milyar
-Daha önce üç kez uygulanan bedelli askerlikten
toplam 125 bin 834 yükümlü yararlanmıştı
-En çok başvuru 72 bin 290 kişi ile 1999'daki
uygulamada yapıldı
uygulamada yapıldı
Bedelli askerlik uygulamasından yararlanacaklardan ‘’4. Tertip’’ de yer almak isteyenlerin başvuru süresi 15 Haziran 2012 tarihinde (bugün) sona eriyor. Bedellinin ‘’4. Tertip’’leri terhis heyecanını bir şekilde yaşayacaklar. Parasını ödeyip bundan yararlananlar üniformasız ‘’terhis belgesi’’ne kavuşacaklar. Para ödeyecek durumda olmayanlar ise ‘’üniformalı günler’’in sonunda alacaklar terhisi.
‘’4.Tertip Bedelli’’ye yapılan başvurular söylenen
rakamların çok altında kaldı. Yasal düzenleme çıkmadan önce 200 bin kişinin
bedelliyi beklediği söyleniyordu, başvuranların sayısı 46 bin civarında
gerçekleşti.
Başvuru sahipleri 30 milyon TL ödeyecek. Bu durumda beklenen gelir miktarı yaklaşık 1 milyor 400 milyon TL olacak. Bunun yaklaşık 950 milyon lirası ödenmiş durumda.
Askerlik Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair (6252 sayılı) Kanun 30 Kasım 2011 tarihinde TBMM’de kabul edilmiş ve 15 Aralık 2011 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmişti. Düzenlemeye, 31 Aralık 2011 tarihinde 30 yaşından gün almış yükümlüler 6 ay içinde başvurmak ve 30 bin TL ödemek koşuluyla askerliklerini yapmış sayılacaktı. Yasa, ödemenin bir defada veya yarısı başvuru tarihinde, kalanı ise 6 ay içinde ödenmesine imkan sağlıyordu. Bu yükümlüler (önceki düzenlemelerin aksine) 21 günlük temel eğitimden de muaf tutuluyordu.
Yasa, uygulama kapsamında ödenecek paraların Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı adına açıklacak bir hesapta toplanmasını öngörüyor. Yasaya göre, bu para, ‘’Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde şehit yakınları, gaziler, özürlüler, muhtaç erbaş ve er aileleri, Türk Silahlı Kuvvetleri’ne mensup vazife malulleri ile emniyet hizmetleri sınıfına mensup vazife malullerine yönelik sosyal hizmet ve yardım faaliyetlerinin finansmanında’’ kullanılacak.
Başvuru sahipleri 30 milyon TL ödeyecek. Bu durumda beklenen gelir miktarı yaklaşık 1 milyor 400 milyon TL olacak. Bunun yaklaşık 950 milyon lirası ödenmiş durumda.
Askerlik Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair (6252 sayılı) Kanun 30 Kasım 2011 tarihinde TBMM’de kabul edilmiş ve 15 Aralık 2011 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmişti. Düzenlemeye, 31 Aralık 2011 tarihinde 30 yaşından gün almış yükümlüler 6 ay içinde başvurmak ve 30 bin TL ödemek koşuluyla askerliklerini yapmış sayılacaktı. Yasa, ödemenin bir defada veya yarısı başvuru tarihinde, kalanı ise 6 ay içinde ödenmesine imkan sağlıyordu. Bu yükümlüler (önceki düzenlemelerin aksine) 21 günlük temel eğitimden de muaf tutuluyordu.
Yasa, uygulama kapsamında ödenecek paraların Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı adına açıklacak bir hesapta toplanmasını öngörüyor. Yasaya göre, bu para, ‘’Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde şehit yakınları, gaziler, özürlüler, muhtaç erbaş ve er aileleri, Türk Silahlı Kuvvetleri’ne mensup vazife malulleri ile emniyet hizmetleri sınıfına mensup vazife malullerine yönelik sosyal hizmet ve yardım faaliyetlerinin finansmanında’’ kullanılacak.
-Önceki
uygulamalar
Son
uygulamaya kadar bedelli askerlikle ilgili üç düzenleme yapıldı. Bu
uygulamalara ilişkin düzenlemeler getiren yasalar 1111 sayılı Askerlik Kanunu’na
bazı geçici maddeler ekliyordu. Uygulamaların esasları ise daha sonra Bakanlar
Kurulu’nca çıkarılan düzenlemeler belirlendi. Bu uygulamalara ilişkin bilgiler
şöyle:
-İlk
uygulama:
Konuya ilişkin düzenlemeleri de içeren 3358 sayılı kanun 16 Nisan 1987
tarihinde TBMM’de kabul edildi ve 28 Nisan 1987 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak
yürürlüğe girdi. Uygulama gerekçesi, ‘’biriken kaçak, saklı, bakaya konumundaki problemli yükümlülerin eritilmesi’’
idi. Yasanın
yürürlüğe girdiği tarihe kadar, ‘’saklı,
yoklama kaçağı ve bakaya durumunda olan yedek subay adaylarından istekli
olanlar, 2 yıl içinde başvurmaları ve belirlenecek miktarda bedeli bir defada
ve peşin olarak ödemeleri ve temel askerlik eğitimini tamamlamaları halinde
askerlik hizmetini erbaşer olarak yerine getirmiş’’ sayılacaktı. Bunlardan 1946
ve daha yaşlı doğumlu olanlar temel askerlik eğitimine tabi tutulmayacak, ancak
ödeyecekleri para iki kat olacaktı. Bu uygulama kapsamında toplam 18 bin 433 yükümlü başvurdu.
-İkinci uygulama: Bedelli askerlik düzenlemesine ilişkin
3802 sayılı kanun 21 Mayıs 1992 tarihinde TBMM’de kabul edildi ve 1 Haziran
1992 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Düzenlemeye ihtiyaç
duyulmasının nedeni ‘’biriken kaçak, saklı,
bakaya konumundaki problemli yükümlülerin eritilmesi’’ idi. Yasa, düzenlemeden yararlanacaklar için
28 yaş sınırı getiriyor ve 10 bin mark döviz ödenmesini öngörüyord. 40 yaş
üstündekilere ise 15 bin mark ödemeleri durumunda 21 günlük temel askerlik
yükümlülüğünden muafiyet hakkı tanınıyordu. Bu düzenlemeden 35 bin 111 yükümlü yararlandı.
-Üçüncü uygulama: Marmara depreminin
ardından, ortaya çıkan kayıpların karşılanması için çeşitli kampanyalar
başlatıldı. Bu kapsamda bedelli askerlik uygulaması da bir kaynak olarak
görüldü ve sağlanacak gelirin Marmara depreminde zarar görenler için
kullanılması kararı alındı. Konuya ilişkin düzenlemeleri içeren 4459 sayılı
yasa 2 Kasım 1999 tarihinde TBMM’de kabul edildi ve …. Tarihli Resmi Gazete’de
yayınlanarak yürürlüğe girdi. 1 Ocak 1973 tarihinden daha önce doğan yükümlüler
15 bin mark ödeyerek uygulamadan yararlanacaktı. Bu
uygulamadan yararlanmak için 72 bin 290 yükümlü başvurdu.
Bu üç uygulamadan toplam 125 bin 834 yükümlü yararlanmıştı.
Bu üç uygulamadan toplam 125 bin 834 yükümlü yararlanmıştı.
Kaynak: 551.vekil arşivi, TBMM Araştırma Merkezi araştırması, ilgili mevzuat, süreli yayınlar