-Ekonomide denge
-Ekonomide genel denge tutacak mı?
-Türkiye’de, 2012 yılında 691,9 milyar dolar toplam
tüketim, 188,5 milyar dolar toplam yatırım, 124,6
milyar dolar toplam tasarruf olacağı bekleniyor
-Kamunun 18,1, özelin 45,8 milyar dolar
tasarruf-yatırım açığı olacak
-Kişi başına 9 bin 240 dolar olacak toplam tüketimin
8 bin 49 dolarını özel, 1190 dolarını kamu yapacak
-GSYH’nin 821,7 milyar doları, kişi başına yurtiçi
gelir 10 bin 973 doları bulacak
-Mal ve hizmet dengesi 58,7 milyar dolar açık verecek,
faiz harcamaları 29,6 milyar, AB tanımlı genel yönetim
nominal borç stoku 304 milyar dolarda kalacak
-Bu hesaplar yüzde 4 büyüme, yüzde 7 deflatör,
1,7354 dolar kuru hesabı tutarsa gerçekleşecek
Türkiye ekonomisi için 2012 yılının zor geçeceği, hem ekonomi yönetimi hem de uluslar arası otoriteler tarafından sık sık gündeme getiriliyor. Uluslararası Para Fonu (IMF), en son Aralık 2011’de, Türkiye ekonomisinin zayıf sermaye girişleri nedeniyle 2012 yılında ancak yüzde 2 büyüyeceği tahmininde bulundu.
Ekonomi, 2006 yılında yüzde 6,9, 2007 yılında yüzde 4,7, 2008 yılında yüzde 0,7 büyüdü. 2009 yılında yüzde 4,8 küçülen ekonomi, 2010 yılında yeniden yüzde 9 büyüme gösterdi. Geçen yıl yüzde 7,5 büyüdüğü tahmin edilen Türkiye ekonomisi için yüzde 2’lik artış hızı oldukça zayıf bir performans anlamına geliyor. Ama yine de global krizin aşılamadığı bir uluslararası ortamda ehvenişer bir durumu, büyümenin az da olsa devam ettiğini gösteriyor ki bu da çok önemlidir denebilir.
Bir ekonomi için açıklanan genel dengenin tutturulması bir itibar meselesi. Ekonomi yönetiminin güvenilirliğini de gösteriyor. Genel denge tablosu, ekim aylarında Resmi Gazete’de yayımlanan yıllık programda veriliyor. Bir anlamda hedefleri gösteriyor. TL olarak verilen rakamlar, bütçedeki gelir kalemleri gibi belli hedef ve tahminlere dayanarak hesaplanıyor.
-Sabit sermaye yatırımlarındaki artış yüzde 19,3’den yüzde 6,2’ye inecek-
Resmi Gazete’de Genel denge tablosuna göre, Türkiye’de 2012 yılında 691,9 milyar dolar toplam tüketim, 188,5 milyar dolar toplam yatırım, 124,6 milyar dolar toplam tasarruf olacağı bekleniyor.
Temel ekonomik büyüklüklere göre, 2012 yılında tüketim kamuda yüzde 3,1, özelde yüzde 3 artacak. Sabit sermaye yatırımları özelde yüzde 7,7 artarken, kamuda yüzde 0,6 azalacak. Bu durum, toplam sabit sermaye yatırımlarındaki artışı yüzde 6,2’ye çekecek. Bu rakam 2010 yılında yüzde 30,2 artmıştı. 2011 yılında da artışın yüzde 19,3’ü bulduğu tahmin ediliyor.
Temel ekonomik büyüklüklere göre, 2012 yılında tüketim kamuda yüzde 3,1, özelde yüzde 3 artacak. Sabit sermaye yatırımları özelde yüzde 7,7 artarken, kamuda yüzde 0,6 azalacak. Bu durum, toplam sabit sermaye yatırımlarındaki artışı yüzde 6,2’ye çekecek. Bu rakam 2010 yılında yüzde 30,2 artmıştı. 2011 yılında da artışın yüzde 19,3’ü bulduğu tahmin ediliyor.
-Kamu 35,4, özel 153,1 milyar dolar yatırım yapacak-
2012 yılında kamu 35,4, özel 153,1 milyar dolar yatırım yapacak. Buna kaşın kamunun 17,3 milyar, özelin 107,3 milyar dolar tasarrufu olacak. Kamunun 18,1, özelin 45,8 milyar dolar tasarruf-yatırım açığı meydana gelecek. Toplam yatırımların yüzde 18,78’ini kamu, yüzde 81,22’sini özel gerçekleştirecek.
Tahminlere göre, 2010 yılında 734,9 milyar dolar olan gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH), 2011 yılında 766,4, 2012 yılında ise 821,7 milyar doları bulacak. Aslında 2011 yılında Türkiye, GSYH’de 2008 rakamı ancak geçecek. Çünkü, 2008’de 742,1 milyar dolarken, 125,4 milyar dolarlık azalışla 2009’da 616,7 milyar dolara inmiş, 2010 yılında ancak 734,9 milyar dolara çıkabilmişti.
Tahminlere göre, 2010 yılında 734,9 milyar dolar olan gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH), 2011 yılında 766,4, 2012 yılında ise 821,7 milyar doları bulacak. Aslında 2011 yılında Türkiye, GSYH’de 2008 rakamı ancak geçecek. Çünkü, 2008’de 742,1 milyar dolarken, 125,4 milyar dolarlık azalışla 2009’da 616,7 milyar dolara inmiş, 2010 yılında ancak 734,9 milyar dolara çıkabilmişti.
-Kişi başına gelirde 2012 yılında 2008 rakamı geçilecek-
Kişi başına yurtiçi gelir 2012 yılında 10 bin 973 dolar olacak ve 4 yıl sonra ancak 2008 rakamını geçecek. 2008 yılında 10 bin 438 dolara çıkan kişi başına yurtiçi gelir, 2009 kriziyle 1879 dolarlık gerilemeyle 8 bin 559 dolara inmiş, 2010 yılında yeniden 10 bin 67 dolara yükselmişti. Bu rakamın 2011 yılında 10 bin 363 doları bulacağı tahmin ediliyor.
Bir ülkenin kullanabileceği toplam kaynakları gösteren, toplam yurtiçi talep 2012 yılında 880,4 milyar dolar olacak. Mal ve hizmet ihracatı 199,2, ithalatı ise 257,9 milyar doları bulacak. Bu durumda, mal ve hizmet dengesi 58,7 milyar dolar açık verecek. 2012 yılı için 148,5 milyar dolar ihracat, 248,7 milyar dolar ithalat, 100,2 milyar dolar dış ticaret açığı beklenirken, cari işlemler açığının milli gelirin yüzde 8’inde (65,7 milyar dolar) kalacağı tahmininde bulunuluyor.
Bir ülkenin kullanabileceği toplam kaynakları gösteren, toplam yurtiçi talep 2012 yılında 880,4 milyar dolar olacak. Mal ve hizmet ihracatı 199,2, ithalatı ise 257,9 milyar doları bulacak. Bu durumda, mal ve hizmet dengesi 58,7 milyar dolar açık verecek. 2012 yılı için 148,5 milyar dolar ihracat, 248,7 milyar dolar ithalat, 100,2 milyar dolar dış ticaret açığı beklenirken, cari işlemler açığının milli gelirin yüzde 8’inde (65,7 milyar dolar) kalacağı tahmininde bulunuluyor.
-Devlet geliri 302,4, gideri 309 milyar dolar olacak-
Yine 2012 yılında genel devlet gelirlerinin yüzde 36,8 (302,4 milyar dolar), genel devlet giderlerinin yüzde 37,6 (309 milyar dolar), genel devlet borçlanma gereğinin yüzde 0,8 (6,6 milyar dolar), genel devlet faiz harcamalarının yüzde 3,6 (29,6 milyar dolar), AB tanımlı genel yönetim nominal borç stokunun ise yüzde 37’de (304 milyar dolar) kalması hedefleniyor.
2012 yılında özel harcanabilir gelir 710,1 milyar, özel tüketim 602,8, özel yatırım ise 153,1 milyar dolar olacak. Özelde kişi başına yıllık harcanabilir gelir 9 bin 483, özel tüketim 8 bin 49, özel tasarruf 1433, özel yatırım ise 2 bin 45 dolar olacak. Kişi başına 9 bin 240 dolar olacak toplam tüketimin 8 bin 49 dolarını özel, 1190 dolarını kamu yapacak.
Tabii bu hesaplar yüzde 4 büyüme, yüzde 7 deflatör (GSYH enflasyonu), 1,7354 dolar kuru hesabı tutarsa gerçekleşecek. Tutmazsa ne olacak? Yeni bir genel denge. Bu dengenin yukarıda mı, aşağıda mı oluşacağı 2012’nin genel gidişatına bağlı olacak. Zaten IMF’in tahmin ettiği gibi büyüme yüzde 2’de kalırsa, genel denge baştan şaşacak.
Ekonominin genel dengesinin TL ve Dolar olarak aşağıdaki gibi olacak tahmin ediliyor:
Cari
|
Cari
|
Kişi
|
Kişi
| |
Genel
|
Genel
|
Başına
|
Başına
| |
Denge
|
Denge
|
Genel
|
Genel
| |
(Milyon
|
(Milyon
|
Denge
|
Denge
| |
TL)
|
Dolar)
|
(TL)
|
(Dolar)
| |
Toplam Tüketim
|
1.200.755
|
691.902
|
16.035
|
9.240
|
Kamu
|
154.663
|
89.120
|
2.065
|
1.190
|
Özel
|
1.046.091
|
602.781
|
13.969
|
8.049
|
Toplam Yatırım
|
327.184
|
188.531
|
4.369
|
2.518
|
Kamu
|
61.449
|
35.408
|
821
|
473
|
Özel
|
265.735
|
153.122
|
3.549
|
2.045
|
Sabit Sermaye Yatırımı
|
320.181
|
184.495
|
4.276
|
2.464
|
Kamu
|
60.671
|
34.960
|
810
|
467
|
Özel
|
259.511
|
149.536
|
3.465
|
1.997
|
Stok Değişmesi
|
7.002
|
4.035
|
94
|
54
|
Kamu
|
778
|
448
|
10
|
6
|
Özel
|
6.224
|
3.586
|
83
|
48
|
Toplam Yurtiçi Talep (Toplam Kaynaklar)
|
1.527.938
|
880.432
|
20.404
|
11.757
|
Mal ve Hizmet İhracatı
|
345.643
|
199.167
|
4.616
|
2.660
|
Mal ve Hizmet İthalatı
|
447.580
|
257.906
|
5.977
|
3.444
|
GSYH
|
1.426.001
|
821.693
|
19.043
|
10.973
|
Net Faktör Geliri
|
-12.067
|
-6.953
|
-161
|
-93
|
Net Dış Alem Cari Transferleri
|
3.085
|
1.778
|
41
|
24
|
Gayri Safi Milli Harcanabilir Gelir
|
1.417.020
|
816.518
|
18.923
|
10.904
|
Kamu Harcanabilir Geliri
|
184.655
|
106.402
|
2.466
|
1.421
|
Kamu Tüketimi
|
154.663
|
89.120
|
2.065
|
1.190
|
Kamu Tasarrufu
|
29.992
|
17.282
|
401
|
231
|
Kamu Yatırımı
|
61.449
|
35.408
|
821
|
473
|
Kamu Tasarruf-Yatırım Farkı
|
-31.457
|
-18.126
|
-420
|
-242
|
Özel Harcanabilir Geliri
|
1.232.364
|
710.116
|
16.457
|
9.483
|
Özel Tüketim
|
1.046.091
|
602.781
|
13.969
|
8.049
|
Özel Tasarruf
|
186.273
|
107.335
|
2.487
|
1.433
|
Özel Yatırım
|
265.735
|
153.122
|
3.549
|
2.045
|
Özel Tasarruf-Yatırım Farkı
|
-79.462
|
-45.788
|
-1.061
|
-611
|
Toplam Yurtiçi Tasarruflar
|
216.265
|
124.617
|
2.888
|
1.664
|
Nüfus (Bin Kişi)
|
74.885
| |||
TL/Dolar
|
1,7354
|
--/--