Tüketici Güvensizliği Dalya Dedi

Tüketici güveninde kötümserlik süresi 100 aya çıktı. 100 aydır (8 yıl 4 ay) “iyimserlik sınırı” olan 100’ü geçemeyen tüketici güven endeksi, Eylül ayında, hem Ağustos ayına hem de geçen yılın Eylül ayına göre iyi çıktı.

2013 yılı Ocak ayında 75,8 olan endeks, 2014 yılı Ocak ayında 72,4, 2013 Şubat ayında 76,7 olan endeks, 2014 yılı Şubat ayında 69,2,  2013 Mart ayında 74,9 olan endeks 2014 yılı Mart ayında 72,7, 2013 Mayıs ayında 77,5 olan endeks 2014 Mayıs ayında 76, 2013 Haziran ayında 76,2 olan endeks, 2014 Haziran ayında 73,7, 2013 Temmuz ayında 78,5 olan endeks, 2014 Temmuz’unda 73,9 oldu. 2013 Ağustos ayında 77,2 olan endeks, 2014 Ağustos’unda 73,2’de kaldı. 2014 Nisan ayı endeksi 2013 Nisan’ından fazla oldu. 2013 Nisan ayında 75,6 olan endeks, 2014 yılı Nisan ayında 78,5’i buldu.

Endeks, 2014 Nisan ayından sonra Eylül ayında da yükseldi. Tüketici güven endeksi, 2014 Eylül ayında da, 2014 Ağustos ayına göre 0,8, 2013 Eylül ayına göre 1,9 puan artışla 74 puana çıktı.

Buna göre, tüketici güven endeksi, 2013 yılının aynı aylarına göre, 2014 yılı Ocak ayında 3,4, Şubat’ta 7,5, Mart’ta 2,2, Mayıs’ta 1,5, Haziran’da 2,5, Temmuz’da 4,6, Ağustos’ta 4 puan gerilerken, Nisan ayında ise 2,9 puan, Eylül ayında 1,9 puan arttı.

2005 yılı Ocak ayında 105,4 olan Tüketici Güven Endeksi, 2005 yılı Haziran-Aralık döneminde 100’ün altında seyretti. Ocak 2006’da tekrar 100’ün üzerine çıkan, 2006 Mayıs ayında 100,07’e, 2006 Haziran ayında 92,17’ye inen endeks, o tarihten bu yana 100’ü geçemedi.

Aralık 2012’de 89 olan endeks, Avrupa Birliği’ne (AB) uyum çerçevesinde yapılan yeni uygulama sonrası 2013 Ocak ayında 75,8 puana indi. 2013 Ocak-2014 Mayıs döneminde endeks, 2013 Temmuz ve 2014 Nisan ayında 78,5 puanla en yüksek seviyeye çıkarken, 2014 Şubat ayında 69,2 puanla en düşük seviyeye düştü.

-2013 Ocak ayında ne olmuştu?

Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği çerçevesinde 2003 yılından itibaren Hanehalkı İşgücü Anketi’ne ekli olarak yürütülüp hesaplanan Tüketici Eğilim Anketi’nin AB Uyumlulaştırılmış İşyerleri ve Tüketici Anketleri Programı’ndan farklılıklar göstermesi nedeniyle yeni bir uygulamaya geçilmişti. Ocak 2012 tarihinden itibaren AB Uyumlulaştırılmış İşyeri ve Tüketici Anketleri Ortak Programı esaslarına göre yeni Tüketici Eğilim Anketi uygulanmaya başlanmıştı.

2012 yılında Hanehalkı İşgücü Anketi’ne ekli uygulama ve yeni Tüketici Eğilim Anketi eşanlı yürütülen, Hanehalkı İşgücü Anketi’ne ekli uygulamaya Ocak 2013 tarihinden itibaren son verildi.

AB programına tam uyumlu yeni uygulama; anket uygulanan birim, anket soruları, sorularda karşılaştırma yapılan dönem, endeksin hesaplandığı sorular ve endeks yayımlama tarihinde değişiklikler içeriyor. Tüketici Güven Endeksi önceki uygulamada beş alt endeks kullanılarak hesaplanmakta iken; Ocak 2013’ten itibaren dört alt endeks kullanılarak hesaplanmaya başlandı.

AB Uyumlulaştırılmış İşyerleri ve Tüketici Anketleri Programı’na uyumlu yeni tüketici güven endeksi 2012 yılı ve 2013 Ocak ayı için yeni Tüketici Eğilim Anketi sonuçları kullanılarak hesaplandı. Yeni seriyi, 2012 yılı öncesi değerlerle karşılaştırabilmek amacıyla Reg-ARIMA modeline dayalı makro yaklaşımla geriye doğru çekme yöntemi kullanılarak 2004-2011 dönemine ilişkin seri elde edildi. Anket sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi 0-200 aralığında değer alabiliyor. Tüketici güven endeksinin 100’den büyük olması tüketici güveninde iyimser durumu, 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durumu gösteriyor.

-En Kötümser Aylar 2008 Kasım-Aralık Ayları 

Tüketici Güven Endeksi, küresel krizin başladığı 2008 Eylül ayında 80,72 düzeyindeyken, Ekim ayında 74,24, Kasım ayında 68,88 ile en düşük düzeyine indi. 2008 Aralık ayında ise 69,9 oldu.

-2012 yılında endeks 

2011 Kasım ayında sonra yükseliş trendine giren Tüketici Güven Endeksi, Ekim 2011’de 89,7 iken, Kasım ayında 91, Aralık ayında 92, 2012’nin Ocak ayında 92,2, Şubat ayında 93,2, Mart ayında 93,9 ile 2012’nin ilk 5 ayındaki en yüksek noktaya ulaştı. Nisan 2012’de 91,1 puana gerileyen endeks, Mayıs ayında 1 puanlık artışla 92,1’ye çıktı.  2012 Haziran ayında 91,8, Temmuz’da 92,8, Ağustos’ta 91,1 olan endeks, Eylül ayından itibaren 90’ın altına düştü. Eylül 2012’de 88,8’e, Ekim ayında 85,7’ye kadar gerileyen endeks, Kasım’da 89,2, Aralık’ta 89 oldu. 

-2013 yılında endeks

Yeni yöntemle 2013 yılı Ocak ayında 75,8 olan endeks, Şubat’ta 76,7’ye çıktı. Mart’ta 74,9’a inen endeks, Nisan 75,6, Mayıs’ta 77,5, Haziran’da 76,2 oldu. Temmuz ayında 78,5 ile 2013 yılının en yüksek seviyesine çıkan endeks, Ağustos’ta 77,2’ye, Eylül ayında 72,1 ile 2013’ün düşük seviyesine indi. Ekim ayında 75,5, Kasım’da 77,5 olan endeks, 2013 yılını Aralık ayında aldığı 75 puanla kapattı.

-2014 yılında endeks

2014 yılı Ocak ayında 72,4’e inen endeks, Şubat 2014’de 69,2 ile yeni uygulamanın başladığı Ocak 2013’ten bu yana en düşük değere indi. 2014 Mart ayında 72,7’ye çıkan endeks, Nisan ayında, Mart ayına göre 5,8 puan artışla 78,5’e, Temmuz 2013’ten bu yana ki en yüksek seviyeye çıktı. Mayıs ayında, Nisan ayına göre 2,5 puan gerileyen endeks 76 puana indi. Haziran ayında 73,7 olan endeks, Temmuz ayında 73,9’a çıktıktan sonra Ağustos ayında 73,2’ye indi. Endeks, Eylül ayında 74 puana çıktı.

-Eylül sonuçları

Ağustos ayında 99,8 olan genel ekonomik durum beklentisi endeksi, 2,3 puan artarak, Eylül ayında 100’ü aştı ve 102,1 oldu. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısının bir önceki aya göre arttığını göstermektedir.

Gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı beklentisi endeksi 1,3 puan artarak, Eylül ayında 78,7 değerine yükseldi. Bu artış, işsiz sayısında artış bekleyenlerin oranındaki azalıştan kaynaklandı.

Tasarruf etme ihtimali endeksi, gelecek 12 aylık dönemde, bir önceki aya göre 0,2 puan arttı. Ağustos ayında 23,7 olan endeks, Eylül ayında 23,9 değerine yükseldi. Bu yükselme, tüketicilerin gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimallerinin bir önceki aya göre arttığını göstermektedir.

Hanenin gelecek 12 aylık döneme ilişkin maddi durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre 0,5 puan azaldı. Ağustos ayında 91,7 olan endeks değeri, Eylül ayında 91,2 oldu. Bu düşüş, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha iyi olacağını bekleyenlerin oranının azalmasından kaynaklandı.