Tarihte Mayıs
10 Mayıs- Osmanlı Devleti'ndeki sansür uygulanmasına ilişkin
ilk kararname 140 yıl önce çıkarıldı.
17 Mayıs- Danıştay saldırısının üzerinden 10 yıl geçti.
20 Mayıs- TÜSİAD 45 yıl önce kuruldu.
30 Mayıs- Çankaya Köşkü, 95 yıl önce Atatürk'e armağan edilmişti.
30 Mayıs- Türkiye Futbol Ligi'nde, 40 yıl önce ilk kez bir Anadolu
takımı (Trabzonspor) şampiyon oldu.
1 Mayıs
1707-İngiltere, Galler ve İskoçya ''Büyük Britanya'' adı altında birleşti.
1889-''1 Mayıs'' işçilerin ortak bayramı olarak kabul edildi.
1964-Türkiye Radyo Televizyon (TRT) Kurumu kuruldu.
1975-Vietnam Savaşı sona erdi.
1976-1 Mayıs İşçi Bayramı, Taksim Meydanı'nda ilk kez kutlandı.
1977-Taksim'deki 1 Mayıs mitinginde ateş açılması ve
ardından
çıkan kargaşada 37 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı.
1984–Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) 8 ilde çalışmaya başladı.
2004-Polonya, Slovenya, Slovakya, Macaristan,
Çek Cumhuriyeti, Estonya, Litvanya, Letonya, Malta ve
Kıbrıs Rum yönetimini saflarına AB'ye katıldı.
2009-''1 Mayıs'', 30 yıla yakın aradan sonra ''Emek ve
Dayanışma Günü'' olarak resmi tatilde kutlandı. 2010’daki
kutlamalar ise yıllar sonra Taksim Meydanı'nda yapıldı.
2 Mayıs
1973-Lübnan'da iç savaş başladı.
1982-Falkland'da İngiltere-Arjantin savaşı başladı.
1984-F-16 uçaklarının Türkiye'de yapımı için uzlaşmaya varıldı.
1999-Fazilet Partisi'nden seçilen Merve Kavakçı, andiçme
töreninde türbanla TBMM Genel Kurul Salonu'na girdi. Olay
protestolarla karşılandı ve Kavakçı andiçme işlemini yapamadan
Genel Kurul'dan çıkarıldı.
2011-ABD, El Kaide lideri Usame Bin Ladin'in Pakistan'da bir
eve yapılan baskında öldürüldüğünü ve cesedinin
denize atıldığını duyurdu.
3 Mayıs
DÜNYA BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ GÜNÜ: BM, 20 Aralık
1993'te her yıl ''3 Mayıs''ın ''Dünya Basın Özgürlüğü
Günü' olarak kutlanmasını kararlaştırdı.
1920-TBMM'nin ilk icra vekilleri heyeti (bakanlar kurulu)
oluşturuldu. Heyet, ilk toplantısını 5 Mayıs'ta Mustafa
Kemal başkanlığında yaptı.
1934-Kayseri Uçak Fabrikası'nda yapılan altı avcı uçağından
biri, 50 dakikalık uçuşla Kayseri'den Ankara'ya geldi.
1935-''Türkkuşu'', Atatürk tarafından hizmete açıldı.
1960-Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Cemal Gürsel,
''hükümeti uyarmak için'' Milli Savunma Bakanı Ethem
Menderes'e mektup gönderdi.
1979-Margaret Thatcher, İngiltere'nin ilk kadın başbakanı oldu.
4 Mayıs
1904-Panama Kanalı'nın yapımına başlandı. Atlas Okyanusu ve
Büyük Okyanusu bağlayan 77 km'lik kanal 11 yılda tamamlandı.
1920-Maarif Vekaleti (Milli Eğitim Bakanlığı) kuruldu.
1931-Atatürk, üçüncü kez Cumhurbaşkanı seçildi.
1943-II. Dünya Savaşı sırasında, şeker satışı Başbakanlık
kararıyla durduruldu. Bir yıl sonra da İstanbul'da nüfus
başına iki kilo un verilmesi uygulmasına gidildi.
1949-''İstiklal Mahkemeleri''ne ilişkin yasa yürürlükten kaldırıldı.
1980-Yugoslavya Devlet Başkanı Tito öldü. Tito'nun ölümü
ülkedeki etnik grupların da dağılma sürecinin başlangıcı oldu.
1986-12 Eylül sonrası kurulan ilk siyasi parti olan MDP'nin
olağanüstü kongresinde fesih kararı alındı.
1994-FKÖ ile İsrail, Batı Şeria ve Gazze'ye özerklik öngören antlaşmaya imzaladı.
2009-Mardin'in Bilge köyünde bir düğün evine düzenlenen silahlı
saldırıda 7'si çocuk 44 kişi öldü, 10 kişi yaralandı.
5 Mayıs
1821-Napolyon, sürgünde bulunduğu St. Helene
Adası'nda öldü.
1834-İlk anakara demiryolu hattı Belçika'da açıldı.
1925-Mustafa Kemal'e suikast girişimi gerekçesiyle ölüm
cezasına çarptırılan Manok Manukyan idam edildi.
1947-Belçika, İngiltere, Danimarka, Fransa, Hollanda,
İrlanda, İsveç, İtalya, Lüksemburg, Norveç tarafından
Avrupa Konseyi kuruldu. (Türkiye Ağustos 1949'da katıldı.)
1952-Kibrit tekeli kaldırıldı.
1960-Ankara'da, öğrenciler ''555K'' (5'inci ayın 5'inde
saat 5'te, Kızılay'da) parolasıyla gösteri yaptı.
1968-Fransa'da, Vietnam savaşı nedeniyle Amerikan karşıtı
gösterilerde 6 öğrencinin tutuklanması üzerine Daniel
Cohn-Bendit liderliğinde 30 bin öğrenci barikatlar kurarak
Paris'te ayaklandı; Sorbonne Üniversitesi kapatıldı.
1990-İlk özel televizyon şirketi Magic Box'ın Star-1
kanalı programlı yayına başladı.
6 Mayıs
1927-İstanbul Radyosu düzenli ve programlı yayına başladı.
1930-Hakkari'de, 7.2 büyüklüğündeki depremde 2514 kişi öldü.
1937-Dünyanın en büyük zeplini Hindenburg, havalandıktan hemen sonra yanmaya başladı. 35 yolcunun öldüğü kazarır adoıroar bu taşımacılık yönteminden vazgeçildi
1972-Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan hakkındaki
idam cezaları, Cebeci Cezaevi'nde yerine getirildi.
2010-İngiltere'deki seçimlerde hiçbir parti tek başına
iktidar için çoğunluğu sağlayamadı. 11 Mayıs'ta, Muhafazakar
Parti, Liberal Demokrat Parti koalisyona gitti. İşçi Partisi,
13 yıl sonra muhalefete düştü.
7 Mayıs
1830-Osmanlı Devleti ile Amerika arasında ticaret ve
dostluk anlaşması imzalandı.
1867-Alfred Nobel dinamitin patentini aldı.
1884- Mithat Paşa öldürüldü.
1915-İngiliz transatlantiği Lusitania batırıldı, 1200 kişi öldü.
Bu olay ABD'nin Almanya'ya cephe almasına neden oldu.
1925-Gazeteci Hüseyin Cahit Yalçın, İstiklal Mahkemesince
Çorum'da müebbet sürgüne mahkum edildi.
1943-Eski başbakanlardan Ali Fethi Okyar İstanbul'da öldü.
1979-İran'ın dini lideri Humeyni, evlenme yaşını
kızlarda 13'e, erkeklerde 15'e indirdi
2000-Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer
Türkiye Cumhuriyeti'nin 10. Cumhurbaşkanı seçildi.
2010-Anayasa değişikliği TBMM’de referandum aralığında
kubul edildi. CHP lideri Deniz Baykal ile Ankara Milletvekili
Nesrin Baytok'un yer aldığı görüntülerin internete düşmesi
siyaset dünyasında tartışmalı bir süreç başlattı.
8 Mayıs
1886-Coca Cola, ABD'de kimyacı John Styth Pemberton
tarafından imal edildi.
1945-Alman General Von Keitel, Sovyet komutan
General Zhukov'a teslim oldu. Avrupa'da savaşın bittiği
bu güne ''V.E. Day'' (Zafer Günü) adı verildi.
1961-Uluslararası Af Örgütü kuruldu.
1972–CHP olağanüstü kongresinde Bülent Ecevit’in listesinin
seçilmesi üzerine, İsmet İnönü, 33 yıl 4 ay 11 gün süren genel başkanlık görevinden ayrıldı.
1984-Türk parlamenterlerin yetki belgeleri Avrupa Konseyi
Parlamenterler Asamblesi'nde onaylandı. 12 Eylül'den sonra,
1981'den beri Konsey Meclisinde temsil edilmeyen Türkiye ile
Avrupa Konseyi ilişkileri böylece yumuşama yoluna girdi.
2000-DSP-ANAP-MHP hükümetinin MHP'li Devlet Bakanı
Sadi Somuncuoğlu azledildi. Somuncuoğlu, parti
yönetimine rağmen Cumhurbaşkanlığı için aday olmuştu.
9 Mayıs
1935-Cumhuriyet Halk Fırkası 4. Büyük Kurultayı toplandı.
Kurultayda ''fırka'' yerine ''parti'' sözcüğü benimsendi. ''Altı Ok''
daha ayrıntılı şekilde ele alındı. ''Partinin güttüğü bütün bu
esaslar Kemalizm prensipleridir'' denilerek, ''Kemalizm'' ilk kez resmi olarak tanımlandı.
1955-İkinci Dünya Savaşı'nın mağluplarından Batı Almanya,
NATO'ya katıldı.
1979-Türkiye Madeni Eşya Sanayi İşverenleri Sendikası
(MESS) Başkanlığına Turgut Özal getirildi.
10 Mayıs
1868-''Danıştay'' kuruldu. ''Şurayı Devlet'' adıyla kurulan
Danıştay, Sultan Abdülaziz'in nutkuyla fiilen çalışmaya başlamıştı.
1876-Osmanlı devletinde sansür uygulamasına ilişkin ilk
''Kararnamei Ali'' çıkarıldı.
1919-İtilaf Devletleri temsilcileri, Yunanlıların İzmir'i işgali kararı aldı.
1921-Mustafa Kemal, TBMM'de ''Müdafaayı Hukuk
Grubu''nu kurdu.
1930-Cumhuriyet Halk Fırkasının 3. Büyük Kongresi'nde,
''Altı Ok''un simgelediği ilkeler kabul edildi.
1940-Winston Churchill, (Neville Chamberlain'in istifasıyla) İngiltere Başbakanı oldu.
2009-Şehir içi telefon görüşmeleri rekabete açıldı.
2010-Deniz Baykal, internete düşen görüntülerin ardından
yaşanan süreçte CHP Genel Başkanlığından istifa etti.
2015-Türkiye'nin 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren öldü. Evren, 12 Eylül askeri darbesinin liderliğini yapmıştı.
11 Mayıs
1920-Mustafa Kemal Paşa, İstanbul'daki Divanı Harb
tarafından idama mahkum edildi.
1946-Cumhurbaşkanı İnönü'nün CHP Tüzüğü'ndeki
''Milli Şef'' ve ''Değişmez Genel Başkan'' unvanları kaldırıldı.
1961-Yassıada'da ''Anayasayı ihlal'' davaları başladı.
1985-Birmingham City ile Leeds United arasındaki futbol maçı
sırasında çıkan yangında 40 kişi öldü, 150 kişi yaralandı.
1993-1 ABD Doları 10.000 Türk Lirası oldu.
1997-Dünya satranç tarihinin tanınmış ismi Garri Kasparov
bilgisayara yenildi. İlk kez 1996'da Deep Blue ile karşılaşan
ve 4-2 galip gelen Kasparov, daha güncel hale getirilen
Deeper Blue ile karşılaştığında, dünya bilgisayarın insan
beyni karşısındaki galibiyeti ile tanıştı.
12 Mayıs
1951-Yıkıcı gücü Hiroşima ve Nagazaki'ye atılan bombaların
yüz katı olan, ilk hidrojen bombası denemesi, Pasifik
Okyanusu'ndaki Eniwetok atolünde yapıldı.
1967-CHP'den ayrılan Turhan Feyzioğlu ve arkadaşları
Güven Partisi'ni kurdu.
1976-Filistin Kurtuluş Örgütüne (FKÖ) Türkiye'de
büro açma izni verildi.
1979-TÜSİAD tarafından gazetelere verilen ''Gerçekçi Çıkış Yolu''
başlıklı ilanda Bülent Ecevit hükümeti sert bir şekilde eleştirildi.
1994-Kayıp olan Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı
Namık Erdoğan, başına ateş edilerek öldürülmüş halde bulundu.
Cinayet, olaydan yıllar sonra yeniden gündeme geldi.
2008-Çin'in Sichuan eyaletinde 8 büyüklüğündeki
depremde 88 bin kişi öldü.
13 Mayıs
1915-Çanakkale'de, Binbaşı Ahmet Bey'in komutasındaki
''Muaveneti Milliye'' muhribi, Golyak zırhlısını torpilleyerek batırdı.
1950-Ereğli Kömür İşletmelerinde Türkiye'nin ilk siyasal
grevi yapıldı.
1965-Batı Almanya İsrail devletini tanıdı, dokuz Arap
ülkesi Batı Almanya ile ilişkisini kesti.
1975-Başbakan Süleyman Demirel, Vural Önsel adındaki
kişinin saldırısına uğradı, olayda Demirel’in burnu kırıldı.
1981-Papa II. Jean Paul, Mehmet Ali Ağca tarafından Roma'da
öldürülmek istendi. Papa, silahlı saldırıdan yaralı kurtuldu.
2008-İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth Türkiye’yi ziyaret etti.
2010-Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı kuruldu.
2014-Manisa'nın Soma ilçesindeki maden ocağında meydana gelen patlamada 301 işçi öldü. Bu Türkiye tarihinin en çok cana malolan maden kazasıydı.
14 Mayıs
1839-Askeri hekim yetiştiren Osmanlı öğretim kurumu
Mektebi Şahane-i Tıbbiye açıldı.
1948-Filistin'de İngiliz egemenliği sona erdi;
İsrail bağımsızlığını ilan etti.
1950–CHP’nin 27 yıllık iktidarı sona erdi. Yüzde 53 oy alan DP tek başına iktidara geldi.
1955-Doğu Bloku ülkeleri arasında Varşova Pakti imzalandı.
1972-Bülent Ecevit, Atatürk ve İnönü'den sonra
CHP'nin üçüncü genel başkanı seçildi.
1987-TBMM’de kabul edilen anayasa değişikliği 12 Eylül’de
getirilen siyasi yasakların kaldırlıması konusunda referanduma
gidilmesine, milletvekili sayısının 450'ye çıkarılması ve seçmen
yaşının 20'ye indirilmesini öngörüyordu.
1996-Anayasa Mahkemesi, RP'nin başvurusu üzerine,
ANAP-DYP (ANAYOL) hükümetinin güvenoylamasına
ilişkin TBMM kararını iptal etti. Tartışmalı hale gelen hükümetin
başbakanı Mesut Yılmaz 6 Haziran'da istifa etti. Hükümeti kurma görevi 7 Haziran'da RP Genel Başkanı
Necmettin Erbakan'a verildi. RP-DYP koalisyonu (REFAHYOL)
ise 28 Haziran'da kuruldu ve 8 Temmuz'da güvenoyu
aldı.
Bu, aynı zamanda 28 Şubat sürecinin de başlangıcı oldu.
2000-FP kurultayında, Recai Kutan ile Abdullah Gül arasındaki
genel başkanlık yarışını Kutan kazandı. Bu, FP içinde (daha
sonra AK Parti'nin kuruluş sürecini başlatan) ''Yenilikçiler''
hareketinin kamuoyuna yansıyan ilk çıkışıydı.
15 Mayıs
1919-İtilaf Devletleri desteğindeki Yunanlılar İzmir'i
işgal etti. Yunan güçlerine ilk kurşunu atan Hukuku Beşer
gazetesi Başyazarı Hasan Tahsin (Osman Nevres) ile Askerlik
Şubesi Başkanı Albay Süleyman Fethi şehit edildi.
1926-Son Osmanlı Padişahı Vahdettin, San
Remo'da (İtalya) öldü.
1965-Ereğli Demir-Çelik Fabrikaları işletmeye alındı.
1969-Anayasa değişikliğinin TBMM'de kabulüyle eski
DP'lilere siyasal haklarını iade olanağı tanındı.
1983-12 Eylül döneminin ardından demokrasiye geçişte
ilk parti kuruldu: Emekli general Turgut Sunalp’ın genel
başkanlığını üstlendiği Milliyetçi Demokrasi Partisi.
1998-Eski başbakanlardan Naim Talu vefat etti.
16 Mayıs
1919-Mustafa Kemal, Samsun'a gitmek üzere ''Bandırma''
vapuru ile İstanbul'dan yola çıktı.
1929-On yıl sonra ''Oscar''a dönüştürülen ''Sinema Sanatları
ve Bilimleri Akademi Ödülleri'' ilk kez verildi. Hollywood'taki
törende en iyi film ödülü verilen William Wellman'ın
''Kanatlar'' filmi bu daldaki ilk ve tek sessiz film oldu.
1992-Tarihi Galata Köprüsü, köprü altındaki bir lokantada
çıkan yangın sonucunda çökerek kullanılamaz hale geldi.
1993-DYP Genel Başkanı ve Başbakan Süleyman Demirel, Türkiye'nin
9. Cumhurbaşkanı seçildi.
17 Mayıs
1880-Şair, siyaset adamı Ziya Paşa, Adana Valisi iken öldü.
1928-Türkiye Cumhuriyeti Hıfzıssıhha Müessesesi kuruldu.
1948-Milli Türk Talebe Birliği kuruldu.
1967-İmam hatip lisesini bitirenlere üniversitelere
girme hakkı tanındı.
1971-İsrail'in İstanbul Başkonsolosu Efraim Elrom,
dört terörist tarafından kaçırıldı. Elrom'un cesedi,
bir apartman dairesinde bulundu.
1994-Türkiye ekonomisi, 14 yıl aradan sonra yeniden
IMF denetimine girdi.
2000-Arsenal'ı yenen Galatasaray, UEFA kupasını
Türkiye'ye getiren takım oldu.
2006-Danıştay 2. Dairesine düzenlenen silahlı saldırıda üye
üye Mustafa Yücel Özbilgin öldü, Daire Başkanı Mustafa Birden
ile üyeler Ayfer Özdemir ve Ayla Gönenç ile tetkik hakimi
Ahmet Çobanoğlu yaralandı. Saldırgan, avukat Alparslan
Arslan binadan çıkamadan yakalandı.
2010-Zonguldak Karadon maden ocağındaki patlamada
göçük altında
kalan 30 işçi öldü. Bunlardan ikisi 18 Ocak 2011'de çıkarılabildi.
18 Mayıs
1804-Napoleon Bonaparte, Fransa İmparatoru ilan edildi.
1981-TBMM'nin eski başkanlarından Fuat Sirmen öldü.
1996-Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e, İzmit'te İbrahim
Gümrükçüoğlu tarafından suikast girişiminde bulunuldu.
Demirel, olaydan yara almadan kurtuldu.
2003-Türkiye'nin ilk özel rakı fabrikasının temeli, İzmir'in
Menderes ilçesi Tekeli beldesinde atıldı.
2006-Danıştay saldırısında ölen Mustafa Yücel Özbilgin'in
Ankara'daki cenaze törenine katılan Bülent Ecevit, daha sonra
gittiği evinde fenalaştı ve GATA'ya kaldırıldı. Beyin kanaması
geçirdiği açıklanan Ecevit ameliyat edildi.
2009-ÇYDD Genel Başkanı Prof. Dr. Türkan Saylan vefat eti.
19 Mayıs
1919-9. Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, karargahıyla
beraber Samsun'a çıkarak Milli Mücadele'yi başlattı.
1943-Ankara Gençlik Parkı açıldı.
1945-İsmet İnönü'nün 19 Mayıs törenindeki konuşmasında çok
partili düzene geçişin sürecinin işaretleri yer alıyordu: ''Harp
zamanlarının ihtiyatlı tedbirlere lüzum gösteren darlıkları
kalktıkça, memleketin siyaset ve fikir hayatında demokrasi
prensipleri daha geniş ölçüde hüküm sürecektir.''
2008-Sigara içilen yerlere ilişkin yasağın kapsamını genişleten
yasa uygulanmaya başladı.
20 Mayıs
1622-Genç Osman (II. Osman), ayaklanan Yeniçeriler tarafından
Yedikule zindanında boğularak öldürüldü.
1933-THY'nin ilk adımı olan Havayolları Devlet İşletmesi, Milli
Savunma Bakanlığı'na bağlı olarak kuruldu.
1963–Ankara’da, bazı askeri birlikler, Talat Aydemir'in yönetiminde
yeniden ayaklandı. Olayların ardından üç büyük ilde sıkıyönetim ilan
edildi. (Ayaklanma girişimine kalkışanlar daha sonra yargılandı.
Aydemir ve Fethi Gürcan 5 Temmuz 1964'de idam edildi.)
1971-Türk Sanayicileri ve İşadamları
Derneği (TÜSİAD) kuruldu.
1983-12 Eylül darbesinin ardından yeni partiler kurulmaya başladı:
Turgut Özal liderliğindeki Anavatan Partisi, Necdet Calp’in genel
başkanlığını üstlendiği Halkçı Parti, Ali Fethi Esener’in genel
başkanlığa getirildiği Büyük Türkiye Partisi kuruldu.
1996-Bazı cezaevlerinde F tipi genelgesini protesto için
ölüm orucu eylemleri başlatıldı. 27 Temmuz'da eylem sona
erdiğinde 12 tutuklu ve hükümlü hayatını kaybetmişti.
21 Mayıs
1847-Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (Defterhane-iş
Amire Kalemi) kuruldu.
1927-Amerikalı Charles Lindbergh, ''Sprit of St.
Louis'' adlı uçağıyla New York'tan Paris'e uçtu ve Atlas
Okyanusu'nu geçen ilk pilot oldu.
1941-İnhisarlar Umum Müdürlüğü (TEKEL) kuruldu.
1950-DP'nin 14 Mayıs'taki seçimleri kazanmasının ardından
Adnan Menderes Başbakan, Celal Bayar Cumhurbaşkanı oldu.
1960-Harp Okulu öğrencileri, hükümet aleyhine sessiz yürüyüş yaptı.
1971-Necmettin Erbakan'ın Milli Nizam Partisi Anayasa
Mahkemesi'nce kapatıldı. Erbakan ve arkadaşları 11 Ekim'de
Milli Selamet Partisi'ni kurdular.
2004-DGM’lerin kaldırılmasına ilişkin anayasa
değişikliği yürürlüğe girdi.
2006-Karadağ, Sırbistan'dan ayrılmak için düzenlenen
referandumda bağımsızlığı seçti. 3 Haziran'da bağımsızlık
ilan edildi.
22 Mayıs
1766-İstanbul'da yaşanan şiddetli depremde 4 bine yakın kişi
öldü. Ağır hasara neden olan deprem bütün Marmara'yı etkiledi.
1947-ABD Başkanı Truman, Türkiye'ye yapılacak yardımı onayladı.
Yardımı, Dışişleri Bakanı Marshall'ın kontrol edeceği açıklandı.
1960-Haberleşmeye sansür koyan Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı
beş kişinin bir araya gelerek dolaşmasını yasakladı.
1980-Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgaline tepki için Moskova
Olimpiyatları'nı protesto eden ABD'nin çağrısına uyan Bakanlar
Kurulu, Türkiye'nin de olimpiyatlara katılmaması kararı aldı.
1982-Beşinci Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay öldü.
1999-CHP Genel Başkanlığı'na Altan Öymen seçildi.
2007-Ankara Ulus'taki Anafartalar Çarşısı önündeki patlamada
altı kişi öldü, 91 kişi yaralandı. Yaralılardan üçünün değişik
tarihlerde vefatıyla ölü sayısı 9'a yükseldi.
2010-CHP 33. Olağan Kurultayı'nda Kemal Kılıçdaroğlu
genel başkan seçildi.
23 Mayıs
1919-İzmir'in İtilaf Devletleri adına Yunan güçlerince işgalini
protesto için Sultanahmet Mitingi yapıldı.
1928-Türk Vatandaşlığı Kanunu TBMM'de kabul edildi.
1933-PTT Genel Müdürlüğü kuruldu.
1938-İstanbul Elektrik Şirketinin hükümetçe satın alınmasına
ilişkin sözleşme Ankara'da imzalandı.
1949-İkiye bölünen Almanya'nın batı tarafında ''federal
cumhuriyet'' ilan edildi.
1991-CHP'nin eski genel sekreterlerinden Kemal Satır öldü.
1992-İstanbul'a 117 yıl hizmet eden Galata Köprüsü
yerinden sökülerek Haliç'e çekildi.
2002-Ankara'nın en eski ve en büyük sinemalarından Akün,
1975'de Ertem Eğilmez'in unutulmaz filmi ''Hababam Sınıfı''
ile açtığı perdelerini, yine aynı filmle bir daha açılmamak üzere kapattı.
24 Mayıs
1924-Yabancı şirketlerce çalıştırılan Anadolu Demiryolları İşletmesi'nin millileştirilmesi için Anadolu-Bağdat
Demiryolları Müdiriye-i Umumiyesi kuruldu.
1928-Latin sayıları kabul edildi.
1979- Yüzde 85'i yerli malzeme ile üretilen ilk Türk uçağı
''Mavi Işık 79-XA'', Kayseri İkmal Merkezi'nde başarılı bir
deneme uçuşu gerçekleştirdi.
1989-Bulgaristan'dan Türkiye'ye zorunlu göç başladı.
2000-İsrail, Güney Lübnan'da 22 yıl sürdürdüğü
işgale son verdi.
25 Mayıs
1944-Nuri Demirağ'ın fabrikasında yapılan ilk Türk
yolcu uçağı, İstanbul'dan Ankara'ya uçtu.
1954-Türkiye, Osmanlı borçlarının son taksitini ödedi.
Türkiye'nin ödemeyi üstlendiği borç miktarı toplam 84.6
milyon Osmanlı parasıydı.
1989-Mihail Gorbaçov, Sovyetler Birliği Devlet Başkanı
seçildi. Gorbaçov döneminde sürdürülen yeni politika anlayışı
Sovyetler ve Doğu Bloku'nun dağılmasıyla sonuçlandı.
1993-Bingöl'de yol kesen teröristler, terhis edilen silahsız
ve korumasız 33 eri şehit etti.
2005-Azeri petrolünü Türkiye üzerinden dünya pazarına
ulaştırması amaçlanan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru
hattına ilk petrol verildi.
2006-Vodafone'nun Telsim'in malvarlığını devralma
süreci tamamlandı.
2009-Eski bakanlardan Abdüllatif Şener'in genel
başkanlığını üstlendiği Türkiye Partisi kuruldu. (Parti başarılı olamadı ve kapatıldı.)
26 Mayıs
1999-Danıştay 8. Dairesi, başı açık görev yapmayı kabul
etmeyen türbanlı memurların,''uyarı cezası'' bile verilmeden
işten çıkarılabileceği yönünde karar aldı.
2003-Ukrayna Havayolları'na ait uçak, Trabzon-Maçka yakınında düştü. İspanyol Barış Gücü askerlerini
taşıyan uçakta 62 asker ile 13 kişilik mürettebat öldü.
27 Mayıs
1960-TSK yönetime el koydu. Org. Cemal Gürsel,
silahlı kuvvetler adına ülke yönetimini üstlenen
Milli Birlik Komitesinin (MBK) başına getirildi.
1961-Anayasa, Kurucu Meclis'te oylamaya katılan
262 üyeden 260'ının oyuyla kabul edildi.
1976-CHP 23. Kurultayı'nda Sosyalist Enternasyonal'e
üye olunması kararı alındı.
1980-MHP Genel Başkan Yardımcısı Gün Sazak
Ankara'da öldürüldü.
1986-Tütün tekelini kaldıran yasa onaylandı.
1994-ABD'de 20 yıldır sürgünde bulunan Sovyet yazar
Aleksandr Soljenitsin ülkesine döndü.
1999-BM Savaş Suçluları Mahkemesi, Yugoslavya Devlet
Başkanı Slobadan Miloseviç'i Kosova'daki vahşetin sorumlusu
olmakla ve etnik Arnavutlara karşı soykırım yapmakla suçladı.
2007-DYP'nin adı
Demokrat Parti (DP) olarak değiştirildi.
2013-İstanbul'da, Gezi Parkı'nda çalışma başlatan iş makinaları bir grubun müdahelesiyle durduruldu. 28 Mayıs'ta başlatılan park nöbetine katılanların çadırları 30 Mayıs gecesi yakıldı ve polis müdahale etti. Türkiye geneline yayılan protesto eylemlerine polisin müdahalesi çok sertti. ''Gezi direnişi'' olarak bir simge haline alan eylemlere katılanlardan ölen ve yaralananlar oldu. Gezi parkında başlatılan direniş 15 Haziran'daki müdahaleye kadar sürdü.
28 Mayıs
1862-Sayıştay kuruldu.
1919-İstanbul'da tutuklanan İttihat ve Terakki ileri gelenleri, Malta'ya sürgüne gönderildi. Bu ilk kafilede 66 kişi yer
alıyordu. Sürgünler 20 Kasım 1920'ye kadar sürdü.
1960-Cemal Gürsel ''devlet başkanı'' oldu.
1999-DSP-ANAP-MHP Koalisyonu Bülent Ecevit'in başbakanlığında kuruldu.
2002-NATO, Rusya'yı sınırlı ortak ilan etti.
29 Mayıs
1453-Fatih Sultan Mehmet İstanbul'u fethetti.
1807- Kabakçı Mustafa Ayaklanması'nda, isyancılar Şehzade
Mustafa ve Mahmut'un kendilerine teslimini İstedi. Sultan
III. Selim tahttan indirildi; IV. Mustafa tahta çıktı.
1913-Ulviye Mevlan yönetiminde Kadınlar Dünyası
dergisi yayımlanmaya başlandı.
1927-Ankara-Kayseri demiryolu ulaşıma açıldı.
1960-İstanbul Harbiye'de gözaltında bulunan eski İçişleri
Bakanı Namık Gedik intihar etti.
1980-MHP'liler, Gün Sazak'ın öldürülmesini Çorum'da
protesto etti. Olaylar, 2 Temmuz'da sokağa çıkma yasağı
konulmasına rağmen, aralıklarla 6 Temmuza kadar sürdü.
Genelkurmay Başkanı Org. Kenan Evren, 8 Temmuzda
Çorum'a gitti. Olaylar yatıştıktan sonra kentin değişik
yerlerinde 48 kişinin cesedi bulundu.
1985-Avrupa Kupası finali için Liverpool-Juventus maçının
yapıldığı Belçika'nın Heysel Stadyumu'nda çıkan olaylarda
41 kişi öldü, 350 kişi yaralandı.
2005-Fransa'da yapılan halkoylamasında AB Anayasası
reddedildi. Aynı durum 31 Mayıs'ta Hollanda'da yaşandı.
(AB'nin anayasa krizi Lizbon mutabakatıyla çözüldü.)
30 Mayıs
1740- Osmanlı Devleti, Fransa ile imtiyaz (kapitülasyon)
antlaşması yaptı.
1921-Çankaya Köşkü, Mustafa Kemal'e armağan
edildi. (Atatürk, köşkü, bir yazı ile orduya bağışladı.)
1954-Demokrat Parti iktidarı Kırşehir'i ilçe yaptı.
Kırşehir üç yıl sonra yeniden il oldu.
1962-CHP-DP koalisyonu, Başbakan İnönü'nün ''siyasi
af tartışmalarının hükümeti çalışamaz hale getirdiği''
gerekçesiyle istifa etmesiyle bitti.
1971-İsrail Başkonsolosu Efraim Elrom'u kaçırmaktan
aranan Mahir Çayan ve arkadaşı Hüseyin Cevahir,
Maltepe'de rastgele girdikleri Binbaşı Dinçer Erkan'ın evinde, binbaşının kızı Sibel'i rehin aldı.
1974-Devlet memurlarıyla ilgili KHK yürürlüğe girdi. Böylece
hafta tatilleri cumartesi ve pazar olmak üzere iki gün oldu.
1976-Türkiye Futbol Ligi'nde, ilk kez bir Anadolu takımı
Trabzonspor şampiyon oldu.
31 Mayıs
1799-Napolyon Bonapart, Akka yenilgisinin ardından, savaş
meydanını Cezzar Ahmet Paşa kuvvetlerine terk etti.
1920-Ankara Hükümeti, Fransa ile antlaşma yaptı.
1933-İstanbul Üniversitesi kuruldu. Darülfünun ve ona
bağlı tüm müesseseler dağıtıldı.
1974-Devlet memurlarıyla ilgili KHK kapsamında hafta
tatiller cumartesi ve pazar olmak üzere iki gün oldu.
1999-Terör örgütü PKK'nın elebaşı Abdullah Öcalan'ın
yargılanmasına İmralı Adası'nda başlandı.
2010-İsrail, ''Rotamız Filistin, Yükümüz İnsani Yardım'' kampanyası
kapsamında, Gazze'ye insani yardım malzemesi götüren 6 gemilik
filoya saldırdı; 9 Türk hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı. Yaşananlar Türkiye ile İsrail arasında gerilim yarattı.
2012-Yeni teşvik düzenlemesi TBMM'de kabul edildi.
--|--
--|--