-Uluslararası Yatırım Pozisyonu
-Uluslararası yatırım pozisyonundaki açık
-Açık, bu yılın ilk 3 ayında 55
milyar dolar artarak
325,9 milyar dolardan 380,9 milyar
dolara çıktı
-Türkiye’nin dış varlıkları 2012
Mart sonunda,
2011 yıl sonuna göre 3 milyar
dolarlık artışla
174,9 milyar dolardan 177,9 milyar
dolara yükseldi
-Yükümlülükler ise 58 milyar
dolarlık artışla 500,7
milyar dolardan 558,7 milyar dolara çıktı
-Yurtiçinde
doğrudan yatırımlarda 32,1 milyar
dolarlık artış dikkat
çekiyor. Bu yatırımlar 140,3
milyar dolardan 172,4
milyar dolara yükseldi
Türkiye’nin
uluslararası yatırım pozisyonundaki açık, 2012’nin ilk 3 ayında, yükümlülüklerindeki
önemli oranda artıştan kaynaklanan, 55
milyar 19 milyon dolar artarak 325 milyar 865 milyon dolardan, 380 milyar 884
milyon dolara çıktı. Bu rakam, çeyrekler itibarıyla son 1 yıllık dönemin en
yüksek rakamı. 2011 yılının ilk çeyrek sonunda uluslararası yatırım
pozisyonundaki açık 381 milyar 624 dolar düzeyindeydi.
Merkez
Bankası verilerine göre, bu yılın mart ayı sonunda, Türkiye’nin dış varlıkları,
2011 yıl sonuna göre 2 milyar 985 milyon dolarlık artışla 174 milyar 879 milyon
dolardan 177 milyar 864 milyon dolara yükseldi.
Varlıkların
içeriğine bakıldığında yurtdışında doğrudan yatırımların 24 milyar 34 milyon
dolardan 26 milyar 321 milyon dolara yükseldiği, bunun da tamamının sermaye
yatırımlarındaki artıştan kaynaklandığı görülüyor.
Portföy
yatırımlarında esas itibarıyla borç senetlerindeki azalmadan kaynaklanan 407
milyon dolarlık bir azalma (1 milyar 775 milyon dolardan 1 milyar 368 milyon
dolara iniş) bulunuyor.
Diğer
yatırımlara bakıldığında ise 60 milyar 724 milyon dolardan 1 milyar 894 milyon
dolarlık azalmayla 58 milyar 830 milyon dolara düşüş görülüyor. Bunun da esas
kaynağını bankalardaki yabancı para mevduatının 22 milyar 221 milyon dolardan
19 milyar 536 milyon dolara inmesi oluşturuyor.
-Rezerv varlıklar-
Rezerv
varlıklarda ise 2 milyar 999 milyon dolarlık bir artış var. Türkiye’nin rezerv
varlıkları, bu dönemde, 88 milyar 346 milyon dolardan 91 milyar 345 milyon
dolara çıktı. Rezerv varlıkların alt unsurları içinde dikkat çekici olanı ise
yabancı para menkul kıymetlerdeki 6 milyar 564 milyon dolarlık artış. Yabancı
para menkul kıymetler, bu dönemde 65 milyar 968 milyon dolardan 72 milyar 532
milyon dolara çıkarken, bankalar nezdindeki döviz varlıkları 10 milyar 822
milyon dolardan 4 milyar 883milyon dolarlık azalmayla 5 milyar 939 milyon
dolara indi.
-Yükümlülüklerde 3 ayda yüzde 11,58’lik
artış-
Türkiye’nin
yükümlülüklerinde ise 2012’nin ilk 3 ayında yüzde 11,58’lik olağanüstü bir
artış gerçekleşti. Yükümlülükler, 58 milyar 5 milyon dolarlık artışla 500
milyar 743 milyon dolardan 558 milyar 748 milyon dolara çıktı. Bu rakam, çeyrekler
itibarıyla bakıldığında, 2011’in ikinci çeyreğinden sonraki en yüksek rakam. 2011
yılının ilk çeyrek sonunda Türkiye’nin uluslararası yükümlülükleri 564 milyar
235 milyon dolar, 2011 ikinci çeyreğinde ise 563 milyar 350 milyon dolardı.
-Yurtiçi doğrudan
yatırımlarında 32,1 milyar dolarlık artış-
Yükümlülüklerin ayrıntılarına bakıldığında, yurtiçinde
doğrudan yatırımlarda 32 milyar 108 milyon dolarlık artış dikkat çekiyor. Bu
yatırımlar 140 milyar 305 milyon dolardan 172 milyar 413 milyon dolara yükseldi.
Bu tutarın 166 milyar 606 milyon doları sermaye yatırımlarından kaynaklandı.
2011 sonunda 134 milyar 782 milyon dolardı.
-Portföy yatırımlarında
18,1 milyar dolarlık artış-
Bu yılın ilk üç ayında portföy yatırımlarında da 18
milyar 110 milyon dolarlık bir artış oldu ve portföy yatırımları 109 milyar 420
milyon dolardan 127 milyar 530 milyon dolara çıktı. Bu yatırımların içinde
hisse senetlerinin 39 milyar 146 milyon dolardan 50 milyar 950 milyon dolara,
yurtiçi genel hükümet bono ve tahvillerinin 37 milyar 533 milyon dolardan 42
milyar 74 milyon dolara çıkması dikkat çekti.
Diğer yatırımlar 251 milyar 18 milyon dolardan 258
milyar 805 milyon dolara çıktığı görülürken, 10 milyon dolar olan Merkez
Bankası kredilerinde değişiklik olmadı. Genel hükümet uzun vadeli kredileri 34
milyar 883 milyon dolardan 34 milyar 551 milyon dolara (kısa vadeli kredileri yok),
bankaların uzun vadeli kredileri 34 milyar 341 milyon dolardan 33 milyar 958
milyon dolara, kısa vadeli kredileri 24 milyar 175 milyon dolardan 23 milyar
962 milyon dolara indi. Buna karşın diğer sektörlerde uzun vadeli krediler 87
milyar 730 milyon dolardan 89 milyar 752 milyon dolara, kısa vadeli krediler 4
milyar 706 milyon dolardan 6 milyar 65 milyon dolara yükseldi.
Bu dönemde bankaların yabancı para mevduatları, 4
milyar 507 milyon dolarlık artışla 19 milyar 911 milyon dolardan 24 milyar 418
milyon dolara, Türk Lirası mevduatları 796 milyon dolarlık artışla 8 milyar 392
milyon dolardan 9 milyar 188 milyon dolara yükseldi.
2011 yılı son çeyrek ve 2012 yılı ilk çeyrek itibarıyla uluslararası yatırım pozisyonu, dönüm sonları itibarıyla dış varlık ve yükümlülükler şöyle:
Kaynak: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İstatistik Genel Müdürlüğü Ödemeler Dengesi Müdürlüğü
2011 yılı son çeyrek ve 2012 yılı ilk çeyrek itibarıyla uluslararası yatırım pozisyonu, dönüm sonları itibarıyla dış varlık ve yükümlülükler şöyle:
TABLO 1
|
|
| |
|
ULUSLARARASI YATIRIM
POZİSYONU
| ||
|
DÖNEM SONLARI
İTİBARİYLE DIŞ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
|
|
|
|
(Milyon ABD Doları)
|
2011 (*)
|
2012 Q1(*)
|
|
|
|
|
|
Uluslararası Yatırım
Pozisyonu, net
|
-325.865
|
-380.884
|
|
|
|
|
A.
|
Varlıklar
|
174.879
|
177.864
|
1.
|
Yurtdışında doğrudan yatırımlar
|
24.034
|
26.321
|
1.1
|
Sermaye
|
22.752
|
25.039
|
1.2
|
Diğer sermaye
|
1.282
|
1.282
|
2.
|
Portföy yatırımları
|
1.775
|
1.368
|
2.1
|
Hisse senetleri
|
302
|
206
|
2.1.1
|
Merkez Bankası
|
26
|
26
|
2.1.2
|
Genel Hükümet
|
0
|
0
|
2.1.3
|
Bankalar
|
31
|
28
|
2.1.4
|
Diğer Sektörler
|
245
|
152
|
2.2
|
Borç senetleri
|
1.473
|
1.162
|
2.2.1
|
Bono ve tahviller
|
1.471
|
1.161
|
2.2.1.1
|
Bankalar
|
999
|
673
|
2.2.1.2
|
Diğer sektörler
|
472
|
488
|
2.2.2
|
Para piyasası araçları
|
2
|
1
|
2.2.2.1
|
Bankalar
|
0
|
0
|
2.2.2.2
|
Diğer sektörler
|
2
|
1
|
3.
|
Diğer yatırımlar
|
60.724
|
58.830
|
3.1
|
Ticari krediler
|
11.462
|
12.006
|
3.1.1
|
Diğer sektörler
|
11.462
|
12.006
|
3.1.1.1
|
Kısa vade
|
11.462
|
12.006
|
3.2
|
Krediler
|
2.627
|
2.601
|
3.2.1
|
Merkez Bankası
|
16
|
14
|
3.2.2
|
Bankalar
|
2.611
|
2.587
|
3.2.2.1
|
Uzun vade
|
1.487
|
1.426
|
3.2.2.2
|
Kısa vade
|
1.124
|
1.161
|
3.3
|
Efektif ve Mevduatlar
|
44.120
|
41.698
|
3.3.1
|
Bankalar
|
25.207
|
22.778
|
3.3.1.1
|
Yabancı para
|
22.221
|
19.536
|
3.3.1.2
|
Türk lirası
|
2.986
|
3.242
|
3.3.2
|
Diğer sektörler
|
18.913
|
18.920
|
3.4
|
Diğer varlıklar
|
2.515
|
2.525
|
3.4.1
|
Merkez Bankası
|
1.523
|
1.523
|
3.4.2
|
Genel Hükümet
|
992
|
1.002
|
4.
|
Rezerv varlıklar
|
88.346
|
91.345
|
4.1
|
Parasal altın
|
9.888
|
11.198
|
4.2
|
Özel Çekiş Hakları
|
1.494
|
1.501
|
4.3
|
IMF nezdinde rezerv varlıklar
|
174
|
175
|
4.4
|
Yabancı Para
|
76.790
|
78.471
|
4.4.1
|
Döviz varlıkları ve
mevduatlar
|
10.822
|
5.939
|
4.4.1.1
|
Bankalar nezdinde
|
10.822
|
5.939
|
4.4.2
|
Menkul kıymetler
|
65.968
|
72.532
|
|
|
|
|
B.
|
Yükümlülükler
|
500.743
|
558.748
|
1.
|
Yurtiçinde doğrudan yatırımlar
|
140.305
|
172.413
|
1.1
|
Sermaye
|
134.782
|
166.606
|
1.2
|
Diğer sermaye
|
5.523
|
5.807
|
2.
|
Portföy yatırımları
|
109.420
|
127.530
|
2.1
|
Hisse senetleri
|
39.146
|
50.950
|
2.1.1
|
Diğer sektörler
|
39.146
|
50.950
|
2.2
|
Borç senetleri
|
70.274
|
76.580
|
2.2.1
|
Bono ve tahviller
|
70.274
|
76.580
|
2.2.1.1
|
Genel Hükümet
|
66.066
|
71.873
|
2.2.1.1.1
|
Yurtiçi
|
37.533
|
42.074
|
2.2.1.1.2
|
Yurtdışı
|
28.533
|
29.799
|
2.2.1.2
|
Bankalar
|
3.976
|
4.467
|
2.2.1.2.1
|
Yurtiçi
|
235
|
236
|
2.2.1.2.2
|
Yurtdışı
|
3.741
|
4.231
|
2.2.1.3
|
Diğer Sektörler
|
232
|
240
|
2.2.1.3.1
|
Yurtiçi
|
29
|
37
|
2.2.1.3.2
|
Yurtdışı
|
0
|
0
|
3.
|
Diğer yatırımlar
|
251.018
|
258.805
|
3.1
|
Ticari krediler
|
25.706
|
25.735
|
3.1.1
|
Diğer sektörler
|
25.706
|
25.735
|
3.1.1.1
|
Uzun vade
|
334
|
404
|
3.1.1.2
|
Kısa vade
|
25.372
|
25.331
|
3.2
|
Krediler
|
185.845
|
188.298
|
3.2.1
|
Merkez Bankası
|
10
|
10
|
3.2.1.1
|
IMF kredileri
|
0
|
0
|
3.2.1.2
|
Diğer uzun vade
|
9
|
9
|
3.2.1.3
|
Kısa vade
|
1
|
1
|
3.2.2
|
Genel Hükümet
|
34.883
|
34.551
|
3.2.2.1
|
Uzun vade
|
34.883
|
34.551
|
3.2.2.2
|
Kısa vade
|
0
|
0
|
3.2.3
|
Bankalar
|
58.516
|
57.920
|
3.2.3.1
|
Uzun vade
|
34.341
|
33.958
|
3.2.3.2
|
Kısa vade
|
24.175
|
23.962
|
3.2.4
|
Diğer sektörler
|
92.436
|
95.817
|
3.2.4.1
|
Uzun vade
|
87.730
|
89.752
|
3.2.4.2
|
Kısa vade
|
4.706
|
6.065
|
3.3
|
Mevduatlar
|
37.992
|
43.290
|
3.3.1
|
Merkez Bankası
|
9.689
|
9.684
|
3.3.2
|
Bankalar
|
28.303
|
33.606
|
3.3.2.1
|
Yabancı para
|
19.911
|
24.418
|
3.3.2.2
|
Türk lirası
|
8.392
|
9.188
|
3.4
|
Diğer yükümlülükler (**)
|
1.476
|
1.482
|
(*) Geçici. Yurtiçi ve yurtdışı
doğrudan yabancı sermaye yıllık anket sonuçları 19 Haziran 2012 tarihinde elde
edildiğinde güncellenecek.
(**) Uluslararası Para Fonu
(IMF) tarafından Türkiye’ye tahsis edilen tutarlar bu kalemde yer almaktadır. Kaynak: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İstatistik Genel Müdürlüğü Ödemeler Dengesi Müdürlüğü