-Arjantin Notları-5
-Arjantin'de sağlık sistemi - Özgür Çoban
-Burada kamu hastaneleri ücretsiz
-Hastanede kaydını yaptırdıktan sonra makineden
numaranı alıyorsun, sıranı beklemeye başlıyorsun
-Bu hizmetten faydalanırken Arjantin vatandaşı
olup olmamanızın da hiçbir önemi yok
Arjantin'in başkenti Buenos Aires'te yaptığımız gezilerde elde ettiğimiz izlenimleri derlediğimiz yazıların beşincisinde bu hafta ''sağlık sistemi''ne ilişkin birkaç şey yazacağım.
Türkiye'de devam eden soğuk ve karlı günlerin aksine Arjantin'de yaz günlerinin boğucu, nemli ve sıcak havası alabildiğince hüküm sürüyor. Sonunda dayanamayıp ben de bir vantilatör aldım. Zaten hangi markete ya da yapı markete giderseniz gidin vantilatör ya da taşınabilir klimaların bulunduğu alanda yığılma olduğunu görürsünüz.
Burada çok sayıda ücretli özel yaşam kulübü var. İnsanlar hafta sonlarını üye oldukları bu özel kulüplerde geçiriyorlar. Aileleriyle buraya gelenler, açık-kapalı yüzme havuzlarından, tenis kortlarından, geniş futbol sahalarından yararlanıyorlar. Cuma günleri gecenin geç saatlerine kadar süren partilerde eğleniyor insanlar. Bu kulüplerden belirli bir ücret ödeyerek günübirlik de faydalanabiliyorsunuz. Bizim evin yakınındaki bir kulübe sordum, 50 peso ödeyerek girebileceğimi söylediler. Yaklaşık 25 TL civarına bir para ödeyerek tüm gün kulüplerdeki aktivitelere katılanabilir.
''Sağlık'' konusuna gelince. Geçen haftaki yazımda buraya gelirken ''yiyecek'' konusunda tedirginlik yaşadığımı aktarmıştım size. İşte tedirginlik yaşadığım konulardan biri de ''sağlık'' idi. ''Hastalanırsam hastane sorununu nasıl çözeceğim'' diye düşünüp duruyordum.
Buradaki arkadaşlarıma sordum, hastanelerde muayene işlemleri nasıl yürüyor öğrenmek istedim. Onlardan aldığım bilgiler doğrultusunda bir hastaneye gitmeye karar verdim. Dün öğle saatlerinde bir devlet hastanesine gittim. Hastane tarihi bir binada hizmet veriyor. Koridorlar tertemiz. Gürültü, uğultu yok. İnsanlar poliklinikler önünde sakince sırasını bekliyor. İlk bakışta göze çarpan, kurumdaki düzenli yapı. Hastane kalabalıktı. Kalabalık olmasına rağmen bu kadar sakinlik ve düzen içerisinde olması merakımı uyandırdı. Biraz etrafıma bakındım. Bizde bankalardaki uygulamayı burada hastanelere uyarlamışlar. Hastanede poliklinikler önünde otomatik numara veren makineler var. Kaydını yaptırdıktan sonra geliyorsun makineden numaranı alıyorsun, sıranı beklemeye başlıyorsun.
Bu arada, hastanede yaşadığım bir olayı aktarayayım. Bizim, ''Kulak-Burun-Boğaz'' tabir ettiğimiz poliklinik önündeki yığılma dikkatimi çekti. Diğer polikliniklerin önü daha rahattı. Bu polikliniğin doktorunun henüz gelmediğini anladım. Tam aklımdan, ''aynı Türkiye'deki gibi doktorlar burada da keyfi hareket ediyor demek ki'' diye geçirirken, ameliyat önlüğü giymiş bir doktorun hızla gelerek hastalara İspanyolca birşeyler söylerek, yine geldiği gibi hızlıca ayrıldığını gördüm. Orada İngilizce konuştuğunu öğrendiğim birine sordum doktorun ne dediğini. Doktor hastalarına, ''Çok özür dilerim, acil bir ameliyat çıktı. Ameliyatın ardından hemen geleceğim'' demiş. İlginç buldum. Bizim hastanelerde hiç alışkın olmadığımız türden bir nezaket.
-Hastaneler, ilaçlar ücretsiz
Gelelim en önemli noktaya. Burada kamu hastaneleri ücretsiz. Ücretsizin altını kalınca çiziyorum. Hem de hastanede aklınıza gelebilecek herşey ücretsiz. Röntgen çektirmek, tüm kan tahlilleri vs. herşey ücretsiz. Bu hizmetten faydalanırken Arjantin vatandaşı olup olmamanızın da hiçbir önemi yok. Turist vizesiyle giriş yaptıysanız sadece pasaportunuzu gösterip vatandaşmış gibi hizmetten faydalanabiliyorsunuz.
Diyelim ki muayene oldunuz doktorunuz size reçete yazdı. ''Ne yapcağım ben şimdi'' diye kara kara düşünmeye başlamadan önce bomba haberi veriyorum; yine hiçbir ücret ödemeden, hastane içinde bulunan büyük eczanelerden ilacınızı alabiliyorsunuz. Bakın, öyle ''katkı payı'' falan kesinlikle yok. Size tamamen bedelsiz bir sistemden bahsediyorum. Reçeteyi veriyorsun ilacını alıyorsun o kadar.
Hastanelerin acil servislerinden de aynı koşullarda yararlanabiliyorsunuz. Konuşmalarımda doktorların mesleki becerilerine ilişkin halkta bir kaygı sezinlemedim. Doktorlar, poliklinik saatlerine bir dakika sektirmeden riayet ediyormuş. Kısacası kamu hastanelerinde rahat, düzenli bir sistem olduğunu gördüm. Saatlerce beklemeler ve kaostan uzak buradaki hastaneler.
Burada insanlar özel sağlık sigortasından da faydalanıyor. Sanıyorum o sigortalar, Alman, İtalyan ya da İsviçre menşeili özel hastaneler için ediniliyor.
Burada olur da yolunuz bir hastanenin acil servisine düşerse, ''necesito un medico- doktora ihtiyacım var '' demeniz yeterli. Sonra elinizle ağrıyan yerinizi gösterin ve yüzünüzü buruşturun yeterli olur diye düşünüyorum. Eminim sizi anlamak için büyük çaba sarfederler. Sağlık sistemine ilişkin izlenimlerim böyle.
-Biraz da yakınalım
Buenos Aires, geniş caddeler ve büyük parklarla donatılmış Avrupai bir kent. Burada gözüme çarpan, hoşuma gitmeyen en tipik şey şu; insanlar bu kadar güzelliği barındıran bir kente karşı sorumluluk duygusu içerisinde hareket etmiyorlar. Belediye ekipleri gün içinde kent merkezini temiz tutmak için çırpınıp duruyorlar. İnsanlar çok umursamaz ve kenti hoyratça kirletiyorlar. Bir bakıyorsunuz çevre gönüllüleri yeşil önlüklerini giymişler, ellerinde spatula otobüs duraklarından ilan kağıtları kazıyor. Adım başı çöp kutusu olmasına rağmen, su şisesini yere atıyorlar burada. Bu tip bozuk davranışlara sınırsız özgürlüğün neden olduğunu düşünüyorum.
Burada, insanların orasıyla burasıyla, kafasının içiyle, algısıyla, inançlarıyla hiç ama hiç ilgilenmeyen, özgür bir sistem alabildiğince hüküm sürüyor. Arjantinliler, stres ve üzüntüyü yasaklamışlar. İnsanları en çok meşgul eden şey sanıyorum bu ülkenin gizli sahibi köpekleri. Sonraki yazılarda bu ev hayvanı işine değineceğim çünkü burada kedi ya da köpek olmayan ev yok gibi.
Gelecek hafta yeni bir yazıda buluşmak üzere. Barış, huzur ve sevgiyle kalın.
Özgür Çoban - Buenos Aires