Enflasyonda önlerdeyiz
186 devlet içinde 22’inci olacak
-Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, en son, 2014 yılı sonu enflasyon tahminini
1 puan yukarı yönlü güncelledi
-Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, orta noktası yüzde 70 olasılıkla yüzde 7,6
olmak üzere yüzde 6,4 ile yüzde 8,8 aralığında gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini açıkladı
-Bu yıl, bir ülke yüzde 75, bir ülke yüzde 24, 11 ülke yüzde 10-20 arasında, Türkiye’nin de
aralarında bulunduğu 51 ülke ise yüzde 5 ile yüzde 10 arasında enflasyon yaşayacak
-2014 yılında enflasyon sıralamasında Venezüela yüzde 75 ile birinci olacak.
-Gelişmiş G-7 ülkeleri içinde Japonya’da yüzde 2,9, İngiltere’de yüzde 1,9, Kanada’da
yüzde 1,77, ABD’de yüzde 1,51, Almanya’da yüzde 1,36, Fransa’da yüzde 1, İtalya’da
yüzde 0,75 görülecek
-186 ülke içinde Fildişi Kıyısı’nda fiyatlar artmazken, Yunanistan’da yüzde 0,04 gerileyecek
Her ne kadar 1923’de Almanya’da, 1944’te Macaristan ve Yunanistan’da, 1949’da Tayvan’da, 1994’de Yugoslavya’da, 2008’de Zimbabve’de olduğu gibi hiperenflasyon yaşamasa da dünyada en uzun süreli yüksek enflasyon yaşamış ülkeler arasında Türkiye ilk sıraları alıyor.
Aylık enflasyon, Tayvan’da yüzde 2 bin 178, Yunanistan’da yüzde 13 bin 800, Almanya’da yüzde 29 bin 500 olurken, Yugoslavya’da yüzde 313 milyon, Zimbabve’de yüzde 79,6 milyar, Macaristan’da yüzde 41,9 katrilyona kadar yükselmişti. Tabii bu kadar yüksek enflasyonlar beraberinde devalüasyonları getirmişti. Örneğin Almanya’da 1920 Aralık ayında bir dolar 73 Alman Papiermark’ı iken, 1923 Aralık ayında ise 4,2 trilyon Alman Papiermark’a çıktı.
Türkiye, 1970’li yıllarda girdiği çift haneli enflasyon rakamlarıyla 2000’li yıllara kadar uğraştı. Öyle ki yıl sonu itibarıyla toptan eşya fiyatları endeksindeki artış yüzde 149,6, tüketici fiyatları endeksindeki artış yüzde 125,5 ile Cumhuriyet tarihi rekoru kırmıştı. 2004 yılında, uzun bir aradan sonra tek haneye inen enflasyon, 2008 ve 2011 yılları dışında o tarihten bu yana tek haneli rakamlarda seyretti. 2012 yılında yüzde 6,16, 2013 yılında yüzde 7,40 olan tüketici enflasyonu, Uluslararası Para Fonu (IMF) tahminlerine göre, 2014 yılında yüzde 8,01’e çıkacak.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, en son, 30 Nisan 2014’de açıkladığı 2014 yılı sonu enflasyon tahminini Ocak Enflasyon Raporu’na göre 1 puan yukarı yönlü güncelledi. Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, 2014 yılı sonunda enflasyonun orta noktasının yüzde 70 olasılıkla yüzde 7,6 olmak üzere yüzde 6,4 ile yüzde 8,8 aralığında gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini açıkladı. Aslında Merkez Bankası, enflasyonun yüzde 8,8’e kadar çıkabileceğini tahmin etmiş oldu. Bu rakam, IMF’ye göre daha da kötümser.
Enflasyon yükselirken faiz indirimi riskli bir adım olur
Erdem Başçı, konuşmasında faizler konusunda da "Bundan sonraki adım faizlerde ölçülü ve kademeli bir indirim olabilir. Faizde indirim yaparsak bunu sıkı duruşu koruyarak yapabiliriz" dedi. Faiz indirimi enflasyonda yükselme eğilimi olduğunda yapılmaması gereken riskli bir adım olduğu bütün ekonomistler tarafından bilinir.
Başçı’nın bu açıklaması, daha önceki faiz artışıyla ilgili olarak, "iç ve dış şoklar nedeniyle enflasyonda bozulma gördük. Eğer hiçbir politika tedbiri alınmasaydı, bozulma hızlanarak devam edecekti. Uzun vadeli faizler daha fazla artacaktı. Merkez Bankası mutlaka tedbir almalıydı. Örneğin Şubat’ta karar alınsaydı o zaman daha yüksek faiz artışı yapmak gerekecekti" şeklindeki sözlerinden geri dönüş, çark etme olarak değerlendirilebilir.
Ocak ayında açıklanan yılın birinci Enflasyon Raporu’nda, "2014 yılı sonunda enflasyonun yüzde 5,2 ile yüzde 8 aralığında (orta noktası yüzde 6,6), 2015 yılı sonunda ise yüzde 3,1 ile yüzde 6,9 aralığında (orta noktası yüzde 5) gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Enflasyonun orta vadede yüzde 5 düzeyinde istikrar kazanacağı öngörülmektedir" denilmişti.
Merkez Bankası faiz indirimi konusunda açıkça baskı görüyor
Merkez Bankası’nın faiz indirimi konusunda açıkça baskı görüyor. Bu kesin ama ne kadar dayanacağı kesin değil.Türkiye, enflasyonu her ne kadar tek haneli rakamlara indirse de bir türlü gelişmiş ekonomilerde olduğu gibi yüzde 1-2’ler seviyesine hiçbir zaman geriletemedi. Enflasyon bu ülkenin makus talihi olarak sürekli karşısında durdu.
IMF tahminlerine göre Türkiye, yüksek enflasyonda 2014 yılında yüzde 8,01 ile 186 devlet içinde 22’inci olacak. Bu yıl, bir ülke yüzde 75, bir ülke yüzde 24, 11 ülke yüzde 10 ile yüzde 20 arasında, Türkiye’nin de içlerinde bulunduğu 51 ülke ise yüzde 5 ile yüzde 10 arasında enflasyon yaşayacak.
Enflasyonda önde yer alan ülkeler
2014 yılında enflasyon sıralamasında Venezüela yüzde 75 ile birinci olacak. Bu ülkeyi yüzde 24 ile İran, yüzde 18,1 Sudan, yüzde 16,3 Belarus, yüzde 14,2 Güney Sudan, yüzde 13,26 ile Moğolistan, yüzde 12,26 ile Eritre ve Gana, yüzde 11,46 ile Özbekistan, yüzde 11,28 ile Mısır, yüzde 10,06 ile Kazakistan, yüzde 10,02 ile Yemen, yüzde 10 ile Pakistan izledi. Bu ülkeleri yüzde 9,75 ile Malavi, yüzde 9,58 ile Bhutan, yüzde 9,33 ile Nepal, yüzde 8,50 ile Gine, Jamaika, Doğu Timor ve Uruguay, yüzde 8,07 ile Mali takip etti. Yüzde 8,01 ile 22’inci sırada yer alan Türkiye’yi, yüzde 8 ile Angola, yüzde 7,99 ile Hindistan izledi.
Enflasyonda Türkiye’yi geçen 1 tane Avrupa ülkesi olacak
Enflasyonda Türkiye’yi geçen ülkeler içinde 9 tane Asya (İran, Moğolistan, Özbekistan, Kazakistan, Yemen, Pakistan, Bhutan, Nepal, Doğu Timor), 8 tane Afrika (Sudan, Güney Sudan, Eritre, Gana, Mısır, Malavi, Gine, Mali), 3 tane Latin Amerika (Venezüela, Jamaika, Uruguay), 1 tane Avrupa (Belarus) bulunuyor.
G-7’de en yüksek enflasyon yüzde 2,9 ile Japonya’da
Gelişmiş G-7 ülkeleri içinde Japonya’da yüzde 2,9, İngiltere’de yüzde 1,9, Kanada’da yüzde 1,77, ABD’de yüzde 1,51, Almanya’da yüzde 1,36, Fransa’da yüzde 1, İtalya’da yüzde 0,75 görülecek.
Büyük ekonomilerden Çin’de yüzde 3, Hindistan’da yüzde 7,99, Brezilya’da yüzde 5,85, Rusya’da yüzde 5,30, Meksika’da yüzde 3,97, Endonezya’da yüzde 5,53, İspanya’da yüzde 0,47, Güney Kore’de yüzde 2,5, Avustralya’da yüzde 1,76 enflasyon yaşanacak.
186 ülke içinde Fildişi Kıyısı’nda fiyatlar artmazken, Yunanistan’da yüzde 0,04 gerileyecek.
Uluslararası Para Fonu’nun tahminlerine göre, 2014 yılında veri olan 186 ülkede yıl sonu tüketici enflasyonu aşağıdaki gibi gerçekleşecek:
IMF'in
| ||
2014 Yılı
| ||
Enflasyon
| ||
Tahmini
| ||
Ülkeler
|
(Yüzde)
| |
1
|
Venezüela
|
75,00
|
2
|
İran
|
24,00
|
3
|
Sudan
|
18,10
|
4
|
Belarus
|
16,30
|
5
|
Güney Sudan
|
14,20
|
6
|
Moğolistan
|
13,26
|
7
|
Eritre
|
12,26
|
8
|
Gana
|
12,26
|
9
|
Özbekistan
|
11,46
|
10
|
Mısır
|
11,28
|
11
|
Kazakistan
|
10,06
|
12
|
Yemen
|
10,02
|
13
|
Pakistan
|
10,00
|
14
|
Malavi
|
9,75
|
15
|
Bhutan
|
9,58
|
16
|
Nepal
|
9,33
|
17
|
Gine
|
8,50
|
18
|
Jamaika
|
8,50
|
19
|
Doğu Timor
|
8,50
|
20
|
Uruguay
|
8,50
|
21
|
Mali
|
8,07
|
22
|
Türkiye
|
8,01
|
23
|
Angola
|
8,00
|
24
|
Hindistan
|
7,99
|
25
|
Liberya
|
7,86
|
26
|
Laos
|
7,72
|
27
|
Sierra Leone
|
7,50
|
28
|
Libya
|
7,49
|
29
|
Bangladeş
|
7,04
|
30
|
Myanmar
|
7,03
|
31
|
Honduras
|
7,00
|
32
|
Kırgızistan
|
7,00
|
33
|
Nikaragua
|
7,00
|
34
|
Nijerya
|
7,00
|
35
|
Etiyopya
|
7,00
|
36
|
Uganda
|
6,95
|
37
|
Kenya
|
6,56
|
38
|
Madagaskar
|
6,50
|
39
|
Zambiya
|
6,50
|
40
|
Güney Afrika
|
6,30
|
41
|
Vietnam
|
6,30
|
42
|
Sri Lanka
|
6,04
|
43
|
Solomon Adaları
|
6,04
|
44
|
Mozambik
|
6,00
|
45
|
Papua Yeni Gine
|
6,00
|
46
|
São Tomé ve Príncipe
|
6,00
|
47
|
Türkmenistan
|
6,00
|
48
|
Burundi
|
5,95
|
49
|
Brezilya
|
5,85
|
50
|
Namibya
|
5,80
|
51
|
Haiti
|
5,70
|
52
|
Svaziland
|
5,60
|
53
|
Bolivya
|
5,54
|
54
|
Endonezya
|
5,53
|
55
|
Bahamalar
|
5,48
|
56
|
Tunus
|
5,34
|
57
|
Rusya
|
5,30
|
58
|
Sırbistan
|
5,29
|
59
|
Cezayir
|
5,29
|
60
|
Tacikistan
|
5,28
|
61
|
Moldova
|
5,20
|
62
|
Tanzanya
|
5,02
|
63
|
Gambiya
|
5,00
|
64
|
Paraguay
|
5,00
|
65
|
Moritanya
|
4,98
|
66
|
Lesotho
|
4,63
|
67
|
Kosta Rika
|
4,50
|
68
|
Mauritius
|
4,50
|
69
|
Ruanda
|
4,50
|
70
|
Dominik Cum.
|
4,50
|
71
|
Maldivler
|
4,37
|
72
|
Tonga
|
4,36
|
73
|
Guatemala
|
4,30
|
74
|
Guyana
|
4,27
|
75
|
Malta
|
4,11
|
76
|
Gürcistan
|
4,03
|
77
|
Afganistan
|
4,00
|
78
|
Ermenistan
|
4,00
|
79
|
Hong Kong
|
4,00
|
80
|
Trinidad ve Tobago
|
4,00
|
81
|
Filipinler
|
3,99
|
82
|
Meksika
|
3,97
|
83
|
Benin
|
3,97
|
84
|
Orta Afrika Cum.
|
3,87
|
85
|
Kongo Dem. Cum.
|
3,70
|
86
|
Ekvator Ginesi
|
3,67
|
87
|
Panama
|
3,60
|
88
|
Katar
|
3,57
|
89
|
Romanya
|
3,52
|
90
|
Şeyşeller
|
3,51
|
91
|
Botsvana
|
3,50
|
92
|
Palau
|
3,50
|
93
|
Azerbaycan
|
3,40
|
94
|
Kuveyt
|
3,36
|
95
|
Mikronezya
|
3,31
|
96
|
Malezya
|
3,30
|
97
|
Suudi Arabistan
|
3,30
|
98
|
İzlanda
|
3,26
|
99
|
Komorlar
|
3,23
|
100
|
Çad
|
3,21
|
101
|
Kamboçya
|
3,04
|
102
|
Şili
|
3,00
|
103
|
Çin
|
3,00
|
104
|
Fiji
|
3,00
|
105
|
Japonya
|
2,90
|
106
|
Macaristan
|
2,90
|
107
|
Estonya
|
2,80
|
108
|
Gine Bissau
|
2,80
|
109
|
Togo
|
2,80
|
110
|
Ekvador
|
2,74
|
111
|
Tuvalu
|
2,72
|
112
|
Kongo Cum.
|
2,70
|
113
|
Umman
|
2,69
|
114
|
Kolombiya
|
2,67
|
115
|
Arnavutluk
|
2,61
|
116
|
Nijer
|
2,60
|
117
|
Bahreyn
|
2,57
|
118
|
Portekiz
|
2,55
|
119
|
Yeni Zelanda
|
2,52
|
120
|
Gabon
|
2,51
|
121
|
Kamerun
|
2,50
|
122
|
Kiribati
|
2,50
|
123
|
Güney Kore
|
2,50
|
124
|
Fas
|
2,50
|
125
|
Tayland
|
2,45
|
126
|
St. Lucia
|
2,43
|
127
|
Ürdün
|
2,40
|
128
|
Bir. Arap Emir.
|
2,39
|
129
|
Letonya
|
2,35
|
130
|
Dominika
|
2,34
|
131
|
Peru
|
2,30
|
132
|
Makedonya
|
2,30
|
133
|
Cibuti
|
2,29
|
134
|
Singapur
|
2,27
|
135
|
Irak
|
2,26
|
136
|
Surinam
|
2,21
|
137
|
Polonya
|
2,10
|
138
|
Lübnan
|
2,00
|
139
|
Belize
|
2,00
|
140
|
Burkina Faso
|
2,00
|
141
|
Yeşil Burun Adaları
|
2,00
|
142
|
El Salvador
|
2,00
|
143
|
Norveç
|
2,00
|
144
|
Vanuatu
|
2,00
|
145
|
Zimbabve
|
2,00
|
146
|
İngiltere
|
1,90
|
147
|
Avusturya
|
1,80
|
148
|
Barbados
|
1,77
|
149
|
Kanada
|
1,77
|
150
|
Avustralya
|
1,76
|
151
|
Lüksemburg
|
1,72
|
152
|
St. Vincent ve Grenadinler
|
1,70
|
153
|
Tayvan
|
1,70
|
154
|
Grenada
|
1,69
|
155
|
Litvanya
|
1,69
|
156
|
Senegal
|
1,68
|
157
|
İsrail
|
1,68
|
158
|
Danimarka
|
1,60
|
159
|
Marshall Adaları
|
1,60
|
160
|
Slovakya
|
1,55
|
161
|
Kosova
|
1,54
|
162
|
ABD
|
1,51
|
163
|
St. Kitts ve Nevis
|
1,50
|
164
|
Finlandiya
|
1,45
|
165
|
Almanya
|
1,36
|
166
|
Slovenya
|
1,30
|
167
|
Çek Cum.
|
1,20
|
168
|
Bosna Hersek
|
1,10
|
169
|
Antigua ve Barbuda
|
1,09
|
170
|
Fransa
|
1,00
|
171
|
Samoa
|
1,00
|
172
|
San Marino
|
1,00
|
173
|
İsviçre
|
1,00
|
174
|
Hırvatistan
|
0,96
|
175
|
Karadağ
|
0,94
|
176
|
Hollanda
|
0,90
|
177
|
İsveç
|
0,80
|
178
|
Belçika
|
0,78
|
179
|
İtalya
|
0,75
|
180
|
Brunei
|
0,50
|
181
|
Bulgaristan
|
0,50
|
182
|
İspanya
|
0,47
|
183
|
Güney Kıbrıs
|
0,45
|
184
|
İrlanda
|
0,18
|
185
|
Fildişi Kıyısı
|
0,00
|
186
|
Yunanistan
|
-0,04
|