-Petrol-gaza 367 milyar dolar
-Petrol ve gaz ithalatına 6 yılda
367,7 milyar dolar lazım
-2012-2017 döneminde Türkiye petrol,
gaz ve petrol ürünleri
ithalatına 367,7 milyar dolar ödeyecek
-Bu rakam Türkiye’nin yıllık
ihracatının 2,5 katını aşıyor
-Dünyanın 17’inci büyük ekonomisi olan
Türkiye,
2012-2017 döneminde petrol, doğalgaz
ve LPG, petrol ürünleri
ticaretinde verdiği açıkla,
Almanya’nın ardından 7’nci olacak
-Petrol, gaz ticaretinde, ABD, bu
dönemde net 2 trilyon 113,2,
Japonya 1 trilyon 331,4, Çin 1 trilyon
203,5, Güney Kore 642,
Hindistan 608, Almanya 509,9 milyar
dolarlık net açık verecekler
-Türkiye 367,7 milyar dolarlık ithalatına
karşın, 45,1 milyar
dolarlık ihracat yapacak ve net açığı
322,6 milyar doları bulacak
-Net açıkta Türkiye’yi İspanya,
Tayland, İtalya, Fransa,
Brezilya izleyecek
-Bu dönemde petrol, gaz ticaretinde Suudi
Arabistan 1 trilyon
949,7 milyar, Rusya 1 trilyon 655,7,
Irak 708,2, Birleşik Arap
Emirlikleri 686,2, Kuveyt 582,5, Katar
561,7 milyar dolarlık
net fazla verecekler
Çok
az miktarda petrol ve gaz üretmesi Türkiye’nin başını, ilk petrol krizlerinin
yaşandığı 1970’lerden bu yana belaya sokuyor. Türkiye, 1970’lerin sonuna
gelindiğinde neredeyse ihracatının tamamını petrol ithalatına ayıran bir ülke
haline gelmişti. 1980 öncesinde gaz kuyrukları, fuel-oil sıkıntısı aldı başını
gitti. Bu olayın toplum üzerindeki etkisi öyle bir hal aldı ki 1980’lerin
başında enerji tasarrufu zorunluluğu mimariyi küçük camları olan binalar yapmaya
zorladı. Ankara’daki Adliye binası, Atatürk Kültür Merkezi bunlar arasında
sayılabilir. Hatta Eurovision şarkı yarışmasının 1980 yılındaki finalinde Ajda
Pekkan “Petrol” şarkısıyla yarıştı.
Son
yıllarda petrol fiyatlarının yeniden yükselmeye başlaması ve buna bağlı seyreden
doğalgaz fiyatlarının artması Türkiye’nin petrol, doğalgaz, likit petrol gaz
(LPG) ve petrol ürünlerine ödediği faturayı yine altından kalkılamaz bir hale
getirdi. Nitekim, Türkiye’nin son yıllarda verdiği cari açığın en büyük
sebebinin de bu olduğu bilinen bir gerçek. Tabii yıllardır devam eden yanlış
enerji politikaları sonucu, enerji kaynaklarında dışa bağımlılığın artması,
ithal edilen doğalgazın çok büyük bir bölümünün, başka yollarla da
üretilebilecek olan elektrik üretimi için kullanılması, içinde bulunulan durumu
açıklıyor.
-Yıllık 61
milyar dolar lazım-
Uluslararası
Para Fonu (IMF) verilerine göre, petrol ve gaz ithalatına 2012-2017 dönemini
kapsayan 6 yılda 367,7 milyar dolar lazım. Bu demek ki yıllık ortalama 61
milyar doların üzerinde bir dövizi Türkiye’nin petrol, doğalgaz, LPG ve petrol
ürünleri ithalatına ayırması gerekecek. 367, 7 milyar dolar, Türkiye’nin yıllık
ihracatının 2,5 katını aşıyor. Dünyanın 17’inci büyük ekonomisi olan Türkiye, 2012-2017
döneminde petrol, doğalgaz ve LPG, petrol ürünleri ticaretinde verdiği açıkla,
Almanya’nın ardından 7’nci olacak.
-Türkiye,
açıkta, İspanya, Tayland, İtalya, Fransa, ve Brezilya’nın önünde 7’inci-
Büyük
bir sanayi ülkesi haline gelen Güney Kore’nin dışında bu alandaki en büyük
açığı veren ilk 6 ülke içinde ABD, Çin, Hindistan, Japonya, Almanya gibi hem
nüfusta hem de ekonomik büyüklükte Türkiye’nin çok önünde yer alan ülkeler yer
alıyor.
Petrol,
gaz ticaretinde, ABD, bu dönemde net 2 trilyon 113,2, Japonya 1 trilyon 331,4,
Çin 1 trilyon 203,5, Güney Kore 642, Hindistan 608, Almanya 509,9 milyar
dolarlık net açık verecekler.
Türkiye
367,7 milyar dolarlık ithalatına karşın, 45,1 milyar dolarlık ihracat yapacak
ve net açığı 322,6 milyar doları bulacak.
Net
açıkta Türkiye’yi İspanya, Tayland, İtalya, Fransa, Brezilya izleyecek. 2012-2017
döneminde İspanya 303,9, Tayland 291,3, İtalya 282,5, Fransa 251, Brezilya
225,5, Tayvan 158,8, İsviçre 155,5, Endonezya 141,1, Polonya 141, Hong Kong
116,4 milyar dolar açık verecekler.
-ABD 618,5
milyar dolarlık ihracat yapıyor ama ithalatı 2,73 trilyonu aşıyor-
Aslında,
2012-2017 döneminde 618,5 milyar dolar ihracat yapan ABD, önemli
ihracatçılardan biri olmasına karşın 2 trilyon 731,6 milyar dolarlık ithalatı
nedeniyle 2 trilyon 113,2 milyar dolarlık açık veriyor. Benzer şekilde Singapur
670,8, Meksika 316,6, Hindistan 555,3, Hollanda 539,5, İngiltere 366,9, Belçika
225,6, Çin 136, İtalya 134,2, İspanya 129,2, Endonezya 109,1 önemli miktarda
ihracatları olmakla birlikte ithalatları daha fazla olduğu için açık verdiler.
Bu ülkeler içinde Singapur, Hollanda, Belçika, İtalya, İspanya bu ürünleri
reexport (diğer ülkelerden yurda ithal edilen malların daha
sonra yurtdışına ihraç edilmesi) şeklindedir. Bu ülkelerden Hollanda doğalgaz
üretirken, diğerlerinin önemli bir üretimleri yoktur.
-Petrol, gaz
ticaretinde fazla veren ülkeler-
Bu
dönemde petrol, gaz ve petrol ürünleri ticaretinde fazla veren ülkelerden Suudi
Arabistan 1 trilyon 949,7 milyar, Rusya 1 trilyon 655,7 milyar, Kanada 751,9, Irak
742,7, Birleşik Arap Emirlikleri 686,2, Kuveyt 582,5, Nijerya 572,1, Katar
561,7, Venezüela 461,3, Angola 410,1, Cezayir 399,7, Libya 351,4, İran 344,7,
Kazakistan 344,2, Norveç 311, Kolombiya 204, Umman 191,9, Malezya 170,9, Azerbaycan
163,4, Türkmenistan 122,9, Belarus 88,1, Bahreyn 87,7, Ekvador 86,8, Ekvator Ginesi
83,6, Danimarka 81,7, Brunei Sultanlığı 80,2, Kongo Cumhuriyeti 52,6, Gabon
42,3 milyar dolarlık ihracat yapacaklar. Bunlardan Suudi Arabistan, Rusya,
Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Katar, Cezayir, İran, Umman, Azerbaycan,
Türkmenistan, Brunei Sultanlığı’nın hiç ithalatı bulunmuyor. Fakat, Kanada’nın
309,7, Meksika’nın 273,2, Nijerya’nın 141, Malezya’nın 109,6, Belarus’un 68,6, Danimarka’nın
54,8, Angola’nın 41,4, Libya’nın 39,4, Ekvator’un 36, Irak’ın 34,5, Bahreyn’in
34,3, Kolombiya’nın 26,8, Kazakistan’ın 19,4, Venezüela’nın 18,9, Kongo
Cumhuriyeti’nin 5,5, Norveç’in 5,4, Ekvator Ginesi’nin 4,1, Gabon’un 2,3
ithalatları nedeniyle açık sıralaması değişiyor. Kanada, ihracatta Suudi
Arabistan ve Rusya’nın ardından sonra üçüncü iken, ithalatı nedeniyle dış
fazlada, Suudi Arabistan, Rusya, Irak, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt,
Katar, Venezüela’nın ardından 8’inci sırayı alabiliyor.
-Suudiler 1,95,
Ruslar 1,66 trilyon dolar kazanacaklar-
Sonuç
olarak Suudi Arabistan’ın 1 trilyon 949,7, Rusya’nın 1 trilyon 655,7, Irak’ın
708,2, Birleşik Arap Emirlikleri’nin 682,6, Kuveyt’in 582,5, Katar’ın 561,7,
Venezüela’nın 442,3, Kanada’nın 442,2, Nijerya’nın 431,1, Cezayir’in 399,7,
Angola’nın 368,7, İran’ın 344,7, Kazakistan’ın 324,9, Libya’nın 312, Norveç’in
305,5, Umman’ın 191,9, Kolombiya’nın 177,2, Azerbaycan’ın 163,4, Türkmenistan’ın
122,9 milyar dolar petrol, gazdan net döviz kazançları olacak. Gerçi bu ülkeler
içinde Rusya, Nijerya, İran, Suudi Arabistan, Cezayir, Venezüela, Kanada büyük
ve orta nüfuslu ülkeler. Buna karşın çok küçük nüfuslu Birleşik Arap
Emirlikleri’nin 682,6, Kuveyt’i 582,5, Katar’ın 561,7, Libya’nın 312, Norveç’in
305,5 milyar dolar çok büyük döviz gelirlerini nasıl kullanacakları merak
konusu olabilecek bir durum.
IMF
verilerinden seçilen 89 ülkenin petrol, gaz ve petrol ürünlerinde 2012-2017
döneminde yapmaları beklenen ihracat ve ithalat rakamları milyon ABD Doları
olarak şöyle:
2012-2017
|
2012-2017
|
2012-2017
|
||
Toplam
|
Toplam
|
Toplam
|
||
Ülke
|
İthalat
|
İhracat
|
Net
İthalat
|
|
1
|
ABD
|
2.731.647
|
618.477
|
2.113.170
|
2
|
Japonya
|
1.331.384
|
0
|
1.331.384
|
3
|
Çin
|
1.339.569
|
136.039
|
1.203.530
|
4
|
Güney Kore
|
642.035
|
0
|
642.035
|
5
|
Hindistan
|
1.163.292
|
555.284
|
608.008
|
6
|
Almanya
|
544.394
|
34.476
|
509.918
|
7
|
Türkiye
|
367.668
|
45.093
|
322.575
|
8
|
İspanya
|
433.109
|
129.248
|
303.861
|
9
|
Tayland
|
291.266
|
0
|
291.266
|
10
|
İtalya
|
416.685
|
134.218
|
282.467
|
11
|
Fransa
|
251.706
|
722
|
250.984
|
12
|
Brezilya
|
257.091
|
31.635
|
225.456
|
13
|
Tayvan
|
241.760
|
82.918
|
158.842
|
14
|
İsviçre
|
155.500
|
0
|
155.500
|
15
|
Endonezya
|
250.220
|
109.122
|
141.098
|
16
|
Polonya
|
140.974
|
0
|
140.974
|
17
|
Hong Kong
|
119.783
|
3.335
|
116.448
|
18
|
İngiltere
|
459.836
|
366.868
|
92.968
|
19
|
Belçika
|
316.987
|
225.639
|
91.348
|
20
|
Güney Afrika
|
86.768
|
69
|
86.699
|
21
|
İsrail
|
86.662
|
0
|
86.662
|
22
|
Pakistan
|
93.616
|
9.947
|
83.669
|
23
|
Filipinler
|
95.889
|
13.573
|
82.316
|
24
|
Hollanda
|
620.848
|
539.461
|
81.387
|
25
|
Avusturya
|
97.575
|
17.995
|
79.580
|
26
|
Yunanistan
|
129.935
|
56.000
|
73.935
|
27
|
İsveç
|
144.926
|
75.436
|
69.490
|
28
|
Singapur
|
738.501
|
670.834
|
67.667
|
29
|
Avustralya
|
135.895
|
68.487
|
67.408
|
30
|
Çek Cum.
|
96.087
|
35.497
|
60.590
|
31
|
Fas
|
65.578
|
5.156
|
60.422
|
32
|
Macaristan
|
45.458
|
0
|
45.458
|
33
|
Finlandiya
|
89.728
|
45.787
|
43.941
|
34
|
Bangladeş
|
42.381
|
0
|
42.381
|
35
|
Portekiz
|
63.444
|
21.247
|
42.197
|
36
|
Slovakya
|
61.767
|
23.898
|
37.869
|
37
|
Lübnan
|
37.661
|
0
|
37.661
|
38
|
Ukrayna
|
67.852
|
30.865
|
36.987
|
39
|
Ürdün
|
35.076
|
0
|
35.076
|
40
|
İrlanda
|
42.958
|
8.222
|
34.736
|
41
|
Yeni Zelanda
|
38.780
|
8.749
|
30.031
|
42
|
Arjantin
|
67.724
|
39.663
|
28.061
|
43
|
Bulgaristan
|
47.370
|
22.479
|
24.891
|
44
|
Vietnam
|
78.682
|
61.192
|
17.490
|
45
|
Hırvatistan
|
26.800
|
10.187
|
16.613
|
46
|
Litvanya
|
64.899
|
49.893
|
15.006
|
47
|
Letonya
|
18.498
|
6.970
|
11.528
|
48
|
Peru
|
39.816
|
29.625
|
10.191
|
49
|
Mısır
|
72.878
|
63.490
|
9.388
|
50
|
Romanya
|
34.988
|
30.614
|
4.374
|
51
|
Panama
|
15.195
|
11.084
|
4.111
|
52
|
Tunus
|
22.918
|
19.734
|
3.184
|
53
|
Gana
|
20.501
|
17.634
|
2.867
|
54
|
Estonya
|
19.616
|
18.054
|
1.562
|
55
|
Trinidad ve Tobago
|
20.418
|
24.105
|
-3.687
|
56
|
Fildişi Kıyısı
|
13.311
|
21.280
|
-7.969
|
57
|
Yemen
|
20.576
|
28.978
|
-8.402
|
58
|
Kamerun
|
11.562
|
20.441
|
-8.879
|
59
|
Sudan
|
5.904
|
15.030
|
-9.126
|
60
|
Çad
|
3.717
|
18.573
|
-14.856
|
61
|
Belarus
|
68.580
|
88.120
|
-19.540
|
62
|
Danimarka
|
54.774
|
81.726
|
-26.952
|
63
|
Gabon
|
2.348
|
42.256
|
-39.908
|
64
|
Meksika
|
273.192
|
316.639
|
-43.447
|
65
|
Kongo Cum.
|
5.546
|
52.642
|
-47.096
|
66
|
Ekvador
|
35.983
|
86.784
|
-50.801
|
67
|
Bahreyn
|
34.346
|
87.659
|
-53.313
|
68
|
Malezya
|
109.597
|
170.856
|
-61.259
|
69
|
Ekvator Ginesi
|
4.112
|
83.634
|
-79.522
|
70
|
Brunei Sultanlığı
|
0
|
80.206
|
-80.206
|
71
|
Türkmenistan
|
0
|
122.917
|
-122.917
|
72
|
Azerbaycan
|
0
|
163.355
|
-163.355
|
73
|
Kolombiya
|
26.840
|
204.028
|
-177.188
|
74
|
Umman
|
0
|
191.941
|
-191.941
|
75
|
Norveç
|
5.441
|
310.959
|
-305.518
|
76
|
Libya
|
39.400
|
351.448
|
-312.048
|
77
|
Kazakistan
|
19.353
|
344.243
|
-324.890
|
78
|
İran
|
0
|
344.684
|
-344.684
|
79
|
Angola
|
41.393
|
410.072
|
-368.679
|
80
|
Cezayir
|
0
|
399.660
|
-399.660
|
81
|
Nijerya
|
141.048
|
572.132
|
-431.084
|
82
|
Kanada
|
309.690
|
751.925
|
-442.235
|
83
|
Venezüela
|
18.910
|
461.253
|
-442.343
|
84
|
Katar
|
0
|
561.679
|
-561.679
|
85
|
Kuveyt
|
0
|
582.515
|
-582.515
|
86
|
Bir. Arap Emir.
|
0
|
686.197
|
-686.197
|
87
|
Irak
|
34.485
|
742.714
|
-708.229
|
88
|
Rusya
|
0
|
1.655.688
|
-1.655.688
|
89
|
Suudi Arabistan
|
0
|
1.949.655
|
-1.949.655
|